In deze serie bespreekt steeds één van de redactieleden een veel voorkomende term. We leggen uit wat ermee bedoeld wordt, wat het interessant of leuk maakt en welke spellen erbij horen. Als het even kan, doen we suggesties voor de nieuwe speler. We horen ook graag wat jij ervan vindt!
Vandaag aan de beurt: Nona, die enorm fan is van roll & writes.
Ik speel heel graag spelletjes. Altijd. Je weet dat ik écht ziek ben als ik geen zin heb om een spelletje met je te spelen. Alleen tijd en energie, tsja, daar zit toch een beperking op. Hoewel ik dol ben op langere spellen waarbij ik diep moet nadenken en zo twee uur zoet kan zijn, is dat niet altijd praktisch. Ook de locatie is een ding, want ik was bloedserieus toen ik zei dat ik altijd wel spelletjes wil spelen. Dus ook in die twintig minuten voordat ik de zaal van de bioscoop in mag. Of tussen twee rondes sushi in als we in een restaurant zitten. Laat ik nu eens een oplossing voor al die dingen hebben: roll & writes! Waarschuwing: kunnen verslavend werken ;-)
Veel redactieleden spelen al regelmatig een roll & write, daarom kunnen sommige titels uit dit artikel je bekend voorkomen van eerdere artikelen en recensies. Om die reden ga ik het hier vooral hebben over de betekenis van deze spelterm, waarom roll & writes zo leuk zijn en welke soorten er bestaan. Ik ga wel spellen noemen die ik aanraad, maar niet uitleggen hoe elk spel precies werkt, omdat het dit keer niet om één specifiek spel draait, maar om het genre! Wel zal ik mijn aanraders rangschikken in categorieën en links toevoegen zodat je gemakkelijk verder kunt kijken naar het soort roll & write dat jou het meeste aanspreekt!
Roll en wattes?
Roll & write is een term voor een bepaald genre spelletjes. Kenmerkend is dat ze weinig spelmateriaal bevatten en dus ideaal zijn om mee te nemen. De meeste spellen in dit genre hebben namelijk niet meer onderdelen dan een aantal dobbelstenen met een scheurblok papieren velletjes, of in sommige luxere spellen geplastificeerde borden die je met een doekje weer schoon kunt vegen. Elke speler heeft een eigen blaadje of kolom op een blaadje en bij de meeste spellen is het doel om meer punten te krijgen dan je tegenstander. De manier waarop je punten scoort verschilt enorm per spel!
Door de weinige onderdelen en veelal korte regelboekjes leren deze spellen gemakkelijk aan en zijn ze ideaal voor momenten waarop je weinig tijd hebt of om iemand nieuwsgierig te maken naar spelletjes. Denk alsjeblieft niet dat dit genre saai is, want het is heel veelzijdig met voldoende uitdaging en variatie. Wereldwijd de meest bekende roll & write is Yahtzee, waarvan ik moet bekennen dat ik het wel saai vind. Maar er bestaan zoveel meer opties! Zeker de laatste twee jaar heeft dit genre een flinke doorbraak gehad en zijn er veel nieuwe roll & writes op de markt gekomen. Voor iedere speler is er wel iets wils te vinden, van simpel tot boordevol opties, van nummers opschrijven tot wegen tekenen en voor wie niet van dobbelstenen houdt bestaan er nu zelfs versies met een deck kaarten.
Allemaal verzamelen!
Veel moderne roll & writes hebben nog een overeenkomst: tegelijkertijd spelen. Ik vind dat een enorm pluspunt aan dit genre, omdat je niet lang op je beurt hoeft te wachten en iedereen altijd betrokken is bij het spel. Sommige roll & writes laten je iets invullen uit de worp van een tegenstander. De actieve speler heeft dan altijd een voordeel, enkele voorbeelden zijn: opnieuw mogen gooien, meer mogen invullen dan medespelers of dobbelstenen mogen weghalen voordat de rest mag kiezen. Soms is het verplicht voor de medespelers om ook iets in te vullen, soms is invullen alleen verplicht voor de actieve speler. Deze soort is vaak geschikt tot 4 spelers, maar er bestaan spellen voor 5 en 6 spelers. De andere soort roll & writes laat iedereen tegelijkertijd spelen en keuzes maken uit dezelfde worpen, waardoor de spellen met een oneindig aantal mensen gespeeld kunnen worden. Meestal levert zo’n spel een stuk of 100 blaadjes, die je gemakkelijk zelf kunt kopiëren of lamineren, dus ik bedoel ook écht een oneindig aantal mensen. De speelduur verandert dan niet ongeacht het aantal spelers, dus ideaal als je met een grote groep bent en niet zoveel tijd hebt. Ik vind het zelf altijd heel gaaf om te zien dat je allemaal hetzelfde kunt beginnen, dezelfde worpen krijgt om uit te kiezen en toch allemaal met hele andere resultaten eindigt.
Om te beginnen
Als je voor het eerst begint met een roll & write en je keuzes per beurt lekker overzichtelijk wilt houden, zijn er een aantal goede opties om mee te starten. Mijn aanraders voor wat simpelere roll & writes zijn Qwixx, Qwinto en Keer op Keer waarbij je beter en liefst sneller wilt scoren dan je tegenstanders. Deze spellen hebben geen vast aantal beurten, maar eindigen wanneer één van de spelers zijn blaadje tot een bepaald punt heeft gevuld, leuke twist! Ben je met z’n tweeën, dan vind ik Dobbelland ook een leuke race om je bordje sneller te vullen dan de ander, maar met meer spelers vind ik deze wat te sloom worden. Als je écht heel simpel wilt beginnen zou je nog kunnen kijken naar TwentyOne en Color’Yam, maar die eerste vind ik te simpel met te veel geluk en de tweede lijkt nogal veel op Yahtzee, dus zou ik dat eerste babystapje overslaan.
Meer opties
Voor wie toe is aan meer uitdaging of liever meteen al wat meer opties heeft, bestaan er ook veel goede spellen. De best verkrijgbare optie is het recent in NL uitgegeven Clever. Maar wie een goede bordspellen winkel bezoekt of online aan het zoeken gaat heeft keuze uit nog veel meer goede opties. Zo zijn de Castles of Burgundy dice game, Brikks en de drie spellen uit de Penny Papers serie ook aanraders. Deze spellen hebben allemaal wat minder interactie dan de spellen uit het eerste kopje, maar er zitten wel meer variatie en opties in de spellen zelf. Over de Penny Papers Adventures volgt overigens begin februari nog een uitgebreidere recensie.
Tekenen
Wie graag iets anders wil doen dan het invullen van cijfers of het zetten van kruisjes kan kiezen voor een roll & write waarbij je iets moet tekenen. Bij de meeste roll & writes zal het dan gaan om het tekenen van wegen of routes. Zo bestaat er het simpele Träxx als goede start, Doodle City voor wie wat meer keuzes wil hebben en Railroad Ink voor wie graag hard nadenkt. Zijn wegen niet jouw ding, dan kun je ook in Harvest Dice je eigen groentetuin planten.
Kaarten
Ben jij zo iemand die moppert dat dobbelstenen altijd tegenwerken? Dat zou bij de meeste roll & writes niet zo storend moeten zijn, gezien de worpen vaak voor alle spelers gelden en iedereen er dus evenveel last van heeft. Maar als je toch graag dobbelstenen wilt vermijden, dan is er een alternatief! Er bestaan namelijk ook een paar roll & writes waarbij de dobbelstenen vervangen zijn door kaarten. Dat maakt de naam van het genre soms ietwat verwarrend, maar dat mag de pret van het spelen niet drukken! Als eerste is er Kokoro: Avenue, een zusje van Doodle City die ondanks de overeenkomsten toch weer helemaal anders speelt. Een recentere optie is Welcome To (Your Perfect Home) met behoorlijk wat opties en dus erg leuk voor de meer gevorderde speler.
Ben jij al fan van roll & writes? Zo niet, dan hoop ik dat ik je nieuwsgierig heb gemaakt er eentje te gaan proberen! Ik hoor dan ook graag hoe het je bevallen is :) Speel je dit genre al graag, dan ben ik natuurlijk benieuwd naar jouw favoriet! Staat die hier dan ook tussen? Laat het me weten!