In de bordspelwereld hoor je de ene na de andere ingewikkelde term. Abstract strategy, simultaneous action selection, pick-up-and-deliver… Waar hebben ze het toch over? Voor de nieuwkomer kan het een doolhof zijn. Daarom gaan we in 2019 weer verder met onze Spelterm in de Spotlight serie.

In deze serie bespreekt steeds één van de redactieleden een veel voorkomende term. We leggen uit wat ermee bedoeld wordt, wat het interessant of leuk maakt en welke spellen erbij horen. Als het even kan, doen we suggesties voor de nieuwe speler. We horen ook graag wat jij ervan vindt!

Wegens drukte op de redactie is het dit keer alweer de beurt aan Nona, die dit keer over deductie spellen zal vertellen.

Ik ben gek op logica, dingen analyseren en lijstjes maken. Iets niet kunnen oplossen of begrijpen vind ik één van de meest vreselijke dingen. Dus een spel waarbij logisch redeneren mijn voornaamste doel is: sign me up! Hard nadenken over een oplossing is iets dat ik juist heel erg leuk vind om te doen.



Wat is deductie?
Voor wie niet zo bekend is met het woord deductie: dit is verbanden leggen en daaruit conclusies trekken en zo informatie verzamelen zonder dat die exacte informatie je verteld is. Een simpel voorbeeld: elk getal dat eindigt met een 0 of 5 is deelbaar door 5. Daaruit kan ik concluderen dat het cijfer 100 deelbaar is door 5, zonder dat ik dit uit hoef te rekenen. Je kunt echter ook verkeerde conclusies trekken. Bijvoorbeeld: alle honden hebben vier poten. Simba heeft vier poten, dus is het een hond. Wie Budgetspelen al langer volgt, weet dat dit niet klopt, want Simba is natuurlijk Anna’s kat die graag opduikt in haar filmpjes! Je moet dus niet te voorbarig zijn met het trekken van je conclusies en het kan gebeuren dat je een fout maakt. Dit maakt het interessant om in een spel te gebruiken. Je moet wel goed nadenken, slimme keuzes maken en logisch redeneren, maar het is ook mogelijk om een fout te maken of iets over het hoofd te zien. Er is één juiste oplossing, dus als jij die als eerste hebt gevonden en daardoor het spel wint, voel je je even heel trots! De euforie die ik voel bij het winnen van een deductie spel, heb ik niet snel bij een ander genre.

Het bekendste voorbeeld van een deductie spel is Cluedo. Je stelt vragen over wie er een moord heeft gepleegd, in welke ruimte en met welk wapen. Andere spelers laten jou kaarten zien waarop staat wie of wat níet betrokken was bij de moord. Wanneer je genoeg informatie verzamelt, kun je de conclusie trekken wie de moord wél heeft gepleegd, zonder dat je daarvoor de kaarten die bij de moord horen hebt bekeken. De dobbelstenen in Cluedo maken de geluksfactor echter vrij hoog, terwijl een goed deductiespel vooral om logica moet draaien. Een moord oplossen is wel een geschikt thema voor dit soort spellen en wordt dan ook heel vaak gebruikt. Het is logisch dat een moord een dader heeft, dus is er een oplossing die gevonden kan worden. Als eerste de oplossing moeten vinden zorgt al voor adrenaline, het thema van een moord oplossen is dan een mooie manier om die spanning te benadrukken.



Whodunnit?
Mijn aanraders om mee te starten hebben dus ook allemaal het bekende thema van een moord oplossen. Perfect Alibi is het meest vergelijkbaar met Cluedo, maar bevat geen dobbelstenen en draait dus echt om deductie en niet om geluk. Daarnaast heeft iedere speler een speciale eigenschap, die je tijdens het spel kunt verwisselen mocht je die van een ander interessanter vinden. 13 Clues geeft dit bekende thema een leuke twist, want iedere speler heeft nu een eigen set met een personage, locatie en moordwapen. Je kunt jouw kaarten niet zien, maar je medespelers kunnen dat wel. Door slim vragen te stellen en goed te luisteren naar alle andere gestelde vragen en antwoorden is het de bedoeling dat je als eerste je eigen oplossing vind. Het fijne aan 13 Clues is dat je niet uit het spel kunt liggen, omdat andere mensen jouw oplossing kunnen zien dus jouw antwoord voor je kunnen controleren. Bij veel deductie spellen moet je de oplossing zelf controleren en kun je dus na een foute oplossing niet meer verder spelen, omdat je dan de juiste oplossing gezien hebt. Bij 13 Clues kun je gewoon verder en heb je alleen een beurt verspild aan een valse gok.

Beide spellen zijn heel geschikt om dit genre te ontdekken, ze zijn wel voldoende uitdagend maar niet heel ingewikkeld en hebben korte en duidelijke regels. Perfect Alibi kun je spelen met drie tot vijf spelers en 13 Clues met twee tot zes spelers. Voor twee spelers is Mr. Jack Pocket ook een goede optie. In dit korte spel probeert één speler te moorden zonder ontdekt te worden en de andere speler probeert de moordenaar op te sporen en te vangen.



Wie toe is aan een volgende stap zit goed bij 10’ To Kill. In dit spel bevinden zich tig personages op een spelbord, waarvan één jouw geheime identiteit is. Elke beurt mag je een willekeurig personage bewegen en vervolgens iemand vermoorden. Je wint door je medespelers te vermoorden en verliest als zij jou vermoorden. Het is dus belangrijk personages zo te bewegen dat er bij elke moord meerdere mogelijke daders zijn, zodat je niet te snel ontdekt wordt! Dit spel is een stuk pittiger dan je verwacht, maar speelt wel razendsnel, een topper wat mij betreft.

Groter geheel
Soms draait een spel niet volledig om deductie, maar is het een onderdeel van een groter geheel. Deductie is echter nog wel belangrijk; wie dat element geheel wil negeren, zal het spel niet kunnen winnen. Een goed voorbeeld is Alchemists, een worker placement spel waarbij je toverdranken mixt en moet uitzoeken welke formule er bij welk ingrediënt hoort. Met een vergelijkbaar thema bestaat er ook nog The Perfumer, waarbij je ingrediënten voor parfums moet mixen. Helaas lastig te vinden, maar wel super origineel, want je moet daarbij gebruik maken van kaarten met geur! Voor beide spellen geldt dat het belangrijk is de ingrediënten correct aan te wijzen, maar dat is niet het enige doel. Voor sommige mensen maakt dat het ingewikkelder, want nu moet je naast deduceren je ook nog bezig houden met anderen dingen. Anderen die niet zo goed zijn in deductie vinden het juist fijn dat je nu ook andere mogelijkheden hebt om punten te scoren. Beslis zelf welk type speler jij bent!



Zusjes
Het deductie genre heeft twee zusjes, spellen die soms ook deductie worden genoemd maar er eigenlijk niet helemaal onder thuis horen. De eerste wordt meestal aangeduid met de Engelse term social deduction, dit genre valt eigenlijk onder bluffen in plaats van deductie. Hier horen spellen als Weerwolven thuis, waarbij minstens één speler een geheime ideniteit heeft die verborgen dient te blijven. Ik heb niet zoveel met dit genre. Zoals Klaas in zijn review, van The Snitch opmerkt bevat dit genre vaak een hoop giswerk wat nergens op gebaseerd is. Veel aanraders heb ik dus ook niet, het enige spel dat ik echt super leuk vind is A Fake Artist Goes To New York,. En de fans van Weerwolven wil ik graag nog meegeven dat Weerwolven & Waaghalzen, een veel betere versie is van het veel bekendere Wakkerdam.

De andere valt meer onder raden dan onder deductie en betreft spellen waarbij hints of kaarten correct geïnterpreteerd moeten worden. Bekende voorbeelden zijn Codenames, Dixit en één van mijn favorieten: Mysterium. Er zijn ook andere leuke en minder bekende opties, zoals Decrypto,, Belratti,, Shadows: Amsterdam en Detective Club.



Oproep
Wat vind jij zelf van deductie spellen? Welke heb je geprobeerd? Waar ben je nieuwsgierig naar? Laat het me weten in de comments! We horen ook graag over welke spelterm jullie een artikel willen lezen.