In de bordspelwereld hoor je de ene na de andere ingewikkelde term. Abstract strategy, simultaneous action selection, pick-up-and-deliver… Waar hebben ze het toch over? Voor de nieuwkomer kan het een doolhof zijn. Daarom gaan we in 2019 weer verder met onze Spelterm in de Spotlight serie.

In deze serie bespreekt steeds één van de redactieleden een veel voorkomende term. We leggen uit wat ermee bedoeld wordt, wat het interessant of leuk maakt en welke spellen erbij horen. Als het even kan, doen we suggesties voor de nieuwe speler. We horen ook graag wat jij ervan vindt!

Vandaag gaat Nona het hebben over solo spel(l)en.

Ik ben zelf héél gek op bordspellen en kan er geen genoeg van krijgen. Daarom ben ik blij dat er ook veel leuke opties zijn om in mijn eentje een spel te spelen, zo kan ik wanneer ik maar wil een bordspel spelen. Wanneer je vertelt bordspellen solo te spelen, hoor je een hoop vooroordelen. In dit artikel ga ik hier allemaal niet teveel op in, maar ga ik vooral vertellen waarom het wél geweldig leuk is om solo bordspellen te spelen! Het is bijvoorbeeld fijn om offline bezig te zijn, want ik ben al vaak genoeg met een beeldscherm bezig, heerlijk juist om dat even weg te leggen. Solo spelen kan in je eigen tempo, zonder wachttijd of haasten. Daarnaast biedt solo spelen eigen uitdagingen, zo zijn er varianten die multiplayer niet bestaan en zelfs spellen die speciaal gemaakt zijn voor één speler. Hieronder vind je allerlei categorieën met daarbij mijn persoonlijke aanraders.


Alleen
Sommige spellen zijn speciaal gemaakt om alleen te spelen. En nee, dan bedoel ik niet een legpuzzel, sudoku of de groeiende reeks met smartgames. Een absolute topper in dit genre is Hostage Negotiator, waarbij je het op kan nemen tegen diverse ontvoerders met als doel de gijzelaars te bevrijden en de dader te arresteren of uit te schakelen. In Nederland zijn er ook een paar solo spellen uitgegeven, zo heeft 999 Games Vrijdag en Klus Geklaard in hun assortiment. De eerste draait om Robinson laten overleven en is vrij bekend. De tweede heeft als doel niet in slaap te vallen op een saaie werkdag, ik kan wel lachen om zo’n thema.


Zelf maken
Een aparte categorie binnen de bordspellen wereld zijn print-and-play games. Spellen die je zelf kunt printen en uitknippen. Meestal zijn ze gratis, soms kosten ze een paar euro. Er bestaan talloze van deze spellen en een groot deel ervan is speciaal voor één speler gemaakt. Een paar van mijn favorieten zijn bijvoorbeeld Raging Bulls, Mr. Cabbagehead’s Garden en Inspector Moss: House Arrest. De hoeveelheid tijd die je kwijt bent om zo’n spel te creëren verschilt enorm, maar heel veel spellen bestaan uit alleen een aantal kaarten. Een goedkope en laagdrempelige manier om een solo spel te proberen! Het is slechts een kwestie van printen, knippen en voor extra stevigheid in een hoesje stoppen. Raging Bulls is nog simpeler, dat is niet meer dan een A4tje printen en daar een pen en liniaal bij pakken. Inspector Moss is een stuk meer werk, daar moet je een flink aantal tegels en fiches uitknippen. Voor ieder wat wils dus, of je nu snel wilt starten met spelen of dol bent op een knutselproject.


Highscores
De simpelste manier om een solo modus voor een regulier bordspel te maken, is om een speler gewoon zijn score te laten noteren aan het einde. Het enige doel is dan elk potje je eigen highscore proberen te verbreken. Niet een hele boeiende uitdaging voor veel mensen, maar waarschijnlijk wel de meeste ontspannende categorie omdat je niet echt kunt verliezen. Sommige spellen geven wel een minimaal aantal punten aan om als winst te mogen tellen. De highscore categorie bevat vaak spellen waarbij je niet zoveel interactie met je tegenstanders hebt, zoals de Poorten van Loyang. Maar ook veel roll & write spellen vallen hieronder, zoals Railroad Ink.


Winnen of verliezen
Een aantal solo spellen draaien niet om scores, maar slechts om winnen of verliezen. Zo heb je in Lewis & Clark maar beperkt de tijd om de finish te halen en moet je bij de solo modus van Indian Summer je bord in maximaal tien beurten volledig opvullen. Dit soort varianten kunnen ook een goede oefening zijn voor een multiplayer spel. Speel je ze heel vaak? Dan loop je wel het risico je tegenstanders continu van tafel te vegen, omdat deze varianten je al snel dwingen zo optimaal mogelijk te gaan spelen. Een spel dat dit probleem niet heeft is Fuse, want dit is met meer spelers coöperatief. Fuse is een dobbelspel met een stapel bommen die op ontploffen staat. Je moet door het gooien en plaatsen van de juiste dobbelstenen ze allemaal ontmantelen, maar voordat je stopwatch af gaat, dus je hebt exact tien minuten! Hele goede keuze als je niet snel in de stress schiet en een kort spel zoekt.


Tegenspeler?
Wie liever een spel speelt dat lijkt op een potje met een tegenspeler bestaan er ook steeds meer goede solo varianten. De meest bekende is de Automa, een deck kaarten dat de zetten van je tegenstander bepaalt. Steeds vaker komen er spellen uit waarvoor een Automa is ontworpen, Gaia Project is daar een uitstekend voorbeeld van. Soms worden er later Automa uitgebracht, zoals voor Patchwork. Regelmatig is er een fan die een solo Automa ontwerpt. Mijn favoriete fan-made automa is die voor Trajan. Er bestaan ook tegenstanders zonder automa systeem, zoals in de Tiny Epic serie, waarvan Tiny Epic Galaxies de grote favoriet onder solo spelers is. Of het Castles of Burgundy kaartspel, waarin je tegenstander automatisch kaarten ontvangt en je verliest wanneer zijn kaarten aan het einde van een ronde meer waard zijn dan de jouwe. Niet iedereen wil tijd besteden aan het besturen van een denkbeeldige tegenstander, maar die mensen zijn duidelijk in de minderheid. Deze manier van solo spellen is namelijk het meest populair.


Thematisch
De bovengenoemde opties draaien meer om het spel zelf en minder om het thema of de ervaring. Mensen die het gevoel van een videogame zoeken in een solo spel missen dat, voor hen is deze categorie. Er bestaan ook genoeg thematische spellen die je solo kunt spelen, meestal van oorsprong coöperatieve spellen. Ik kan mezelf verliezen in een goed boek of goede film, maar wanneer ik een spel met andere mensen speel raak ik te snel van het verhaal afgeleid. Solo kan ik me veel meer laten meenemen in het verhaal. Het gaat me hier dus ook meer om de verhalen dan de mechaniek van het spel. Misschien zijn dit niet de beste spellen, maar wel hele leuke ervaringen. Zo heb ik me o.a. mee laten slepen door Legacy of Dragonholt, Holding On, First Martians, Mice and Mystics en This War Of Mine. In de solo community zijn ook Gloomhaven en Mage Knight razend populair. Die laatste twee zijn wel spellen die flink lang duren met een berg regels en een hoog prijskaartje, dus een beginnende solo speler kan beter elders starten.


Omdenken
Sommige spellen hebben een solo variant die ineens heel anders speelt dan de gewone versie voor meer spelers. Je moet dan echt anders nadenken en andere strategieën gaan gebruiken. Voorbeelden daarvan zijn bijvoorbeeld Castles of Mad King Ludwig, waar niet gekochte kamers van het bord verdwijnen. Of de Glasstraat, waarbij je je kaarten in willekeurige volgorde uitspeelt en niet twee rondes achter elkaar dezelfde kaart kunt kiezen. Veel mensen weten ook niet dat Five Tribes een solo variant heeft, omdat die enkel op de website van de uitgever te vinden is. In deze variant bepalen twee dobbelstenen welke tegels er leeg worden gehaald en wanneer het spel te veel van een bepaalde kleur weet te verzamelen heb je onmiddellijk verloren. De laatste tip die ik nog mee wil geven: op BoardGameGeek is ook iemand die hele goede solo varianten ontwerpt die heel uitdagend zijn voor heel veel verschillende spellen, neem daar vooral een kijkje!


Oproep!
Ik hoor graag of er dingen tussen staan die jullie graag willen proberen! En als je al solo speelt, wat zijn dan jouw favorieten? Laat het me weten!