Misschien heb je net kennis gemaakt met het fenomeen bordspellen (welkom!). Of je hebt al een flinke verzameling spellen en wilt de hobby verder over de bevolking verspreiden (heel goed!). Mogelijk heb je zelfs nieuwsgierige, niet-bordspelende vrienden (ze bestaan echt). Het maakt eigenlijk niet uit in welke situatie je zit, je hebt op dit artikel geklikt omdat je wilt weten hoe je een onvergetelijke bordspellenavond op touw zet. Dus laten we van wal steken.



Huis
Over het algemeen zullen je gasten vier muren en een dak prefereren. Bij mooi weer heeft een dak geen prioriteit. Hoewel het niet aan te raden is om kleine letters van een kaartje af te lezen terwijl de zon via datzelfde kaartje recht in je gezicht schijnt. Zet van tevoren wel even een raam (of dak) open om die muffe geuren eruit te luchten. Geloof mij maar, je huis kan stinken zonder dat je het zelf ruikt en dat is voor niemand leuk.

Stoelen
Wil je je gasten soms laten staan? Ongepast. Houd er rekening mee dat je gasten urenlang op dezelfde stoelen moeten zitten. Bied daarom altijd je beste stoelen aan je gasten aan en plaats je eigen zitvlak op dat gammele klapstoeltje. Zo heeft iedereen een leuke avond, behalve jij. En zo hoort het ook.

Tafel
Geen bordspelavond (of welk dagdeel jij ook prefereert voor je bordspellen, dat hoef ik allemaal niet te weten) zonder tafel. Liefst een grote uitschuifbare. Ik heb de Bjursta van Ikea en kan deze van harte aanbevelen. (Budgetspelen.nl wordt niet gesponsord door Ikea.) Speel je uitsluitend party games? Dan kun je al een heel eind komen met een ruime salontafel. Je met zeven andere spelers over een laag tafeltje buigen werkt vrij sfeerverhogend. Hoewel het ergonomisch dan wel weer onverantwoord is.



Hapjes en drankjes
Dit ogenschijnlijk simpele onderdeel kan heel gemakkelijk mis gaan. Zorg in ieder geval voor hapjes die je met minimale voorbereiding op tafel kan zetten om lange spelonderbrekingen te voorkomen.

Ik weet dat jij heel zuinig bent op je limited edition Black Lotus, maar houd er rekening mee dat je gasten dat niet weten. Vette vingers aan je spellen is onvermijdelijk. Laat het (figuurlijk) los of koop sleeves. Je zou dan ook nog kunnen overwegen om geen vette hapjes in te kopen, maar wat wil je je gasten dan te eten aanbieden? Wortels en een blaadje sla? Nee. Dan toch liever: laat het (figuurlijk) los.

Vraag van tevoren naar allergieën en andere eetwensen. Niets is zo ongemakkelijk als een bordspellenavond eindigen met een shot adrenaline in een been. Koop, om vegetariërs tegemoet te komen, ook iets zonder vlees.

Over de drankjes: zorg dat je koelkast niet helemáál volgestouwd is met bier. Je hebt van die mensen die dus liever wijn drinken. (Rare mensen, maar het kan zomaar gebeuren dat je die over de vloer krijgt.) Dus haal dat in huis. Vergeet vooral de thee en frisdrank niet. Pro-tip: leg doekjes klaar en ontspan. Als het onvermijdelijke gebeurt en er valt een drankje om, haal dan als de coole dude/chick die je bent onverstoorbaar zo’n doekje langs je speelbord. Huilen om je geruïneerde speelbord doe je maar als je gasten naar huis zijn.



Vrienden
Dacht je dat ik die vergeten was? Of wilde je na dat geneuzel over eten en drinken direct naar de spellen doorstomen? Neen, jij ongeduldig mens! De spellen zijn slechts bijzaak. Echt, je gasten zijn belangrijker. Ik kan dit niet vaak genoeg zeggen: maak het comfortabel voor je gasten. Als ik hier even de Bijbel mag quoten: “wat gij niet wilt dat uw spellen geschiedt, doet gij dat ook bij uw gasten niet”. Zo staat dat letterlijk in de Bijbel hoor. Ik verzin dat niet.

Enfin, dat comfortabel maken begint al bij de uitnodiging: geef duidelijk aan wat het plan van de avond is. Zo kunnen je gasten zich voorbereiden. Hoe leuk een verrassingselement ook kan zijn, de verwachting scheppen dat er “een biertje wordt gedronken” om vervolgens Captain Sonar op tafel te smijten staat gelijk aan hoogverraad.

Kies spellen uit waarbij zo min mogelijk analysis paralysis optreedt. In het kort betekent dit dat je te veel opties hebt om een keuze te maken. Je gaat alles overwegen en dit kan stress en verlamming opwekken. Moet een gast onverhoopt toch lang nadenken over een zet? Geef diegene dan rustig de tijd en doe vooral niet het geluid van een modem na.

Bedenk welke spellen je gaat spelen en bereid de spelregels voor, zeker als je het spel nog niet gespeeld hebt. Maar ook als je het spel al kent, is het makkelijk om spelregels te vergeten. Meer dan eens dacht ik haarfijn uit te hebben gelegd hoe The Resistance: Avalon speelt, om te vergeten om de kleuren van de kaartjes goed te laten zien. Onhandig, een geheime-rollen-spel waarbij je niet weet welke rol je hebt.

Stem je vrienden af op je vrienden. Probeer dus gasten uit te nodigen met evenveel ervaring in bordspellen. Nodig je een ervaren bordspeler uit die zich los moet rukken van het verven van miniaturen én die vriend die wel een biertje lust en ooit wel eens van Codenames heeft gehoord? Vraag dan of de ervaren speler het een probleem vindt om een hele avond gateway games te spelen. Aan de andere kant kan het juist leuk zijn om een diverse groep samen te stellen. Vaak zie je dan dat de ervaren spelers de newbies meetrekken.



Spellen
Welke spellen kies je uit? Als je bovenstaande in acht neemt heb je waarschijnlijk al een heel goed beeld. Stem je keuze volledig af op je gasten en niet op je eigen wensen. Dit is natuurlijk ook afhankelijk van wat je zelf in huis hebt of bereid bent aan te schaffen.

Heb je groentjes over de vloer? Dan zijn ingewikkelde spellen uit den boze. Party games doen het, in mijn ervaring, altijd goed. Speel Codenames of Dixit voor de associaties met woorden of plaatjes. Door deze spellen voel ik me altijd heel slim. Ga dan verder met Spyfall 2 of Avalon: The Resistance voor het altijd leuke liegen en bedriegen. Als je daar niet genoeg stress van krijgt kun je overgaan op Magic Maze voor hectiek en chaos. Na een paar partygames sluit je af met een moderne klassieker als Celestia of Azul voor de kers op de taart. Nog voordat iedereen thuis is heb je al een appje met de vraag wanneer de volgende bordspelavond gepland staat.

Heb je een gemengde groep van ervaren en minder ervaren spelers? Ga dan voor een toegankelijk strategie spel zoals Brieven uit Whitechapel, Small World of Kemet. Kennen je gasten elkaar nog niet? Begin dan met een party game als Decrypto (woorden associëren voor gevorderden) om het ijs te breken. Zo leer je elkaar een beetje kennen op een ongedwongen manier en durf je tegenspelers makkelijker een hak te zetten als het spel zich daartoe leent. Ook is er meer begrip voor het eerder genoemde en o zo gevreesde analysis paralysis.

Nodig je uitsluitend zeer ervaren boardgamers uit? Dan weet je zelf waarschijnlijk heel goed wat je uit moet kiezen. Tenminste, dat hoop ik maar, want ik heb geen idee. Inmiddels ben ik vrij bedreven in het organiseren van bordspelavonden maar met mijn groepje spelen we geen ingewikkelde spellen. Hoewel, laatst heb ik Everdell gespeeld en die is mij zeer goed bevallen. Heb jij betere ideeën qua spellen die je gevorderde spelers voorschotelt? Geef het dan vooral door in de comments hieronder.



BONUSRONDE
Doe eens gek: doe een thema-avond! Mogelijk trekt het mensen aan waar je het juist niet van had verwacht. Denk bijvoorbeeld aan een Card Game Night, waarbij je uitsluitend kaartspellen speelt. (Of juist niet, doe eens gek!) Of een Wie is de Mol Night waarbij je social deduction games speelt. (Blijf trouwens ver weg van het officiële WIDM spel, dat doet het programma geen eer aan.) Een Spy Night met Martini’s en olijven en spellen als Spyfall 2, Codenames en Secrets. Thema’s zat, vul zelf maar in.

Wat is jouw ervaring met het organiseren van bordspelavonden? Wat ging er goed? Wat ging er grandioos mis? Deel je ervaringen hieronder!

Geschreven door Jeroen van Dijk