Een moeizame start
De grootste voldoening haal je echter uit het overwinnen van hoge bergen. Gloomhaven is wat dat betreft een vaardige plaaggeest, die met een steile leercurve een concurrent is voor de Everest, maar oh zoveel voldoening biedt als je eenmaal aan de top staat.
De reden dat ik Gloomhaven kocht was omdat ik vroeger enorm fan was van dungeon crawlers. Denk aan videogames als Diablo 2, waarin we zelfs in een schriftje bijhielden welke legendarische items en sets we allemaal hadden gevonden. De combinatie van schatten vinden en samen spelen was wat mij betreft perfect. Ik was dan ook al een tijdje op zoek naar een vergelijkbaar spel. Het coöperatieve Gloomhaven gooide, met meer dan 80 missies in het verschiet, dan ook hoge ogen.
Koffers pakken
Uiteindelijk heb ik bij een uitverkoop de stoute schoenen aangetrokken en Gloomhaven gekocht. Oh wat keek ik er al naar uit om aan de eerste missie te beginnen! Voor de eerste speelsessie had ik dan ook alvast de gehele handleiding bestudeerd, een online tutorial gekeken en alle 250+ monsters uitgepunched (wat een genot was dat). Ik wist dat er veel onderdelen bij zaten, dus had ik al wat opbergkoffertjes (Lees: Een insert van €35 was me te duur, ik blijf toch een Budgetspeler) gekocht om alles in te stoppen.
Samen met twee vrienden zouden we de eerste missie gaan aanvaarden. Toen we besloten af te spreken bij iemand waar de Gloomhaven doos/ schatkist zich niet bevond, maakten we de eerste fout. De doos is namelijk eigenlijk niet erg handzaam. De doos is groot en tien kilo, dus als ik ook al mijnopbergkoffertjes met alle monsters en items mee wilde krijgen voldeed zelfs een handbagage koffe r niet. Wanneer je Gloomhaven mee wilt nemen, kan je dus eigenlijk zo door naar Schiphol. Les 1 geleerd: Zorg dat je één vaste speellocatie hebt.
Van Gloomhel naar Gloomh(e)aven
Afijn, de eerste speelsessie was aanstaande, de voorbereidingen waren getroffen, vol vertrouwen zou ik wel even uitleggen hoe dit mooie avontuur speelde. Het spel begon met het selecteren van één van de zes helden. So far, so good.
Iedereen pakte vol spanning zijn doosje uit...en toen begon de vragenregen zich langzaam te vormen. Want wat wil het feit, elk karakter speelt compleet anders (heel tof!), waardoor iedereen net iets andere icoontjes en regels heeft voor zijn personage (Laat de leercurve beginnen).
Vragen als: “Uuh wat betekent dat vliegsymbooltje bij de laars? Wat houdt ‘Push’ eigenlijk in? Waarom staat er een kruisje door dit vuursymbooltje? Wat is die X op de startkaart?”
Het waren slechts enkele vragen die de vragenbui boven het speelbord begon te vullen. Het duurde uiteindelijk allemaal zo lang, dat zelfs de skeletten op het speelveld ons verveeld aan begonnen te kijken.
Mind you, we hadden ons voorbereid met filmpjes en handleidingen lezen, maar het echte spelen is toch andere koek. Na twee uur was ik klaar om de handdoek in de ring te gooien. Echter mijn vriendenbegonnen er juist steeds meer zin in te krijgen en bleven maar antwoorden op onze vragen zoeken op Google en via Boardgamegeek. Langzaam werd het spel stukje bij beetje duidelijker.
Licht in de duisternis
Het is overigens niet zo dat de handleiding slecht is geschreven, integendeel, alles staat netjes beschreven. p de achterkant van de handleiding staat zelfs een uitleg wat alle kaarten, monster en symbooltjes betekenen. Gloomhaven bevat alleen zoveel kleine details dat het tijd kost om alle aspect te doorgronden.
Na vier uur worstelen hadden we twee kamers van het eerste scenario v erkend, wetende dat we het niet allemaal goed hadden gedaan, maar...we waren onderweg! De eerste keer was vermoeiend, pijnlijk en knullig, maar we hadden wel het gevoel dat we het langzaam door begonnen te krijgen.
De tweede sessie ginguiteindelijk iets beter (heey verrek, zo werken die attack modifier kaarten!) en ook al haakte één iemand uiteindelijk af, spelen we nu met zijn tweeën bijna tweewekelijks verder. Twee man is ook eigenlijk een ideaal aantal, omdat het afspreken gemakkelijker maakt. Daarnaast gaan de speelrondes sneller, want hoe meer er meedoen, hoe meer vijanden er zijn.
De drie pijlers van Gloomhaven
1. De kunst van het weglaten
Gloomhaven is een fantastisch spel. Ongeacht de eerste leercurve is het knap hoe Isaac Childres zoveel diepgang heeft weten toe te voegen met zo weinig informatie. Vaak staan kaartjes vol tekst, in Gloomhaven staat er een aanvalstactiek + een symbooltje en dat is het. Een missie met intro, plot twist en conclusie beslaat slechts uit één pagina tekst. Monsterkaarten bevatten enorm veel informatie, denk aan info over hun krachten over 8 verschillende niveaus verdeeld. Maar door een simpele inschuifkaart, zie je alleen nog de info die je op dat moment nodig hebt.. Het is werkelijk geniaal gedaan.
2. De dobbelstenen mogen het raam uit
Heel wat spellen maken gebruik van willekeurigheid om een spel spannend te maken. Willekeurigheid is zeker een welkome gast als het aankomt op het creëren van het gevoel van succes wanneer iets naar jouw kant valt. Ik heb echter met dobbelstenen altijd een beetje een nadelig gevoel omdat je theoretisch gezien steeds slecht kan gooien. De Legendes van Andor is bijvoorbeeld mijn instap spel geweest. Een superleuk avontuur, maar als je een paar keer verkeerd gooit, ligt je hele legende in duigen. TIME Stories is een fantastische ervaring om samen te spelen, maar ook hier kan een paar keer verkeerd gooien je avontuur volledig doen falen waardoor je weer opnieuw moet beginnen.
Gloomhaven maakt geen gebruik van dobbelstenen, maar van een aanvalsdeck. Elke keer als je iemand aanvalt draai je in spanning weer een kaartje om in de hoop een +1 of zelfs x2 te zien, maar je kunt ook -1 trekken of zelfs een ‘mis’. Hoe meer kaartjes je omdraait, hoe meer kans je hebt om minder of meer succesvol te worden. Je hebt het iets meer zelf in de hand. Daarnaast krijg je per niveau dat je karakter stijgt, de mogelijkheid om kaartjes toe te voegen of te verwijderen uit jouw aanvalsdeck. Zo kun je bij sommige klassen de -1en verwijderen en bij anderen kan je weer specifieke effecten toevoegen die je aanval sterker maken. Zo wordt je aanvalsdeck in zijn geheel sterker en heb je zodanig enige invloed op jouw willekeurigheid. Het werkt echt fantastisch goed en houdt de spanning hoog.
3. Nieuwigheden houden je nieuwsgierig
Ook de manier hoe Gloomhaven je nieuwsgierigheid blijft wekken is bijzonder.
In het begin zit de nieuwsgierigheid in het verkennen van je gekozen karakters. Je opent een doosje met een poppetje erin en krijgt een doosje met allerlei kaarten die je personage vormen. Dit doosje is alleen voor jou, dat is al heel cool.
Elk karakter speelt vervolgens compleet anders.
Je nieuwsgierigheid blijft aangewakkerd worden door de verschillende beloningsstructuren. Bijna elk scenario dat je speelt bevat een mysterieus schatkistje. Soms zitten er willekeurige locaties in die je mag trekken uit een locatiedeck, soms ook speciale items die je alleen in dit scenario had kunnen krijgen. Rond je een scenario af dan speel je nieuwe gebieden vrij en mag je kiezen welke kant je opgaat. Elk level dat je karakter stijgt krijg jetoegang tot twee nieuwe kaarten voor je deck. Als je hele stad in niveau omhoog gaat krijg je nieuwe items op de markt etc. etc.
En dan zijn er nog de lange termijn beloningen zoals geheimzinnige enveloppen die pas open mogen wanneer je bepaalde mijlpalen hebt bereikt. Ook is er het Town Records boek dat pas opengaat wanneer je karakter met pensioen gaat. En pensioen is wel een dingetje in Gloomhaven. Gloomhaven bevat namelijk 17 karakters, waarvan er slechts zes in het begin te kiezen zijn. Die nieuwe karakters ontgrendel je door het levensdoel van jouw huidige karakter te voltooien. Doe je dit dan gaat je karakter met pensioen, de kaart die je levensdoel beschrijft toont alleen een symbool van de volgende karakterklasse die je mag ontgrendelen. In onze speelsessie zijn we net die fase gepasseerd en het kennismaken met je nieuwe karakter biedt het grootste plezier van alles. We hebben pas de eerste testrit gedaan en dat is wel weer even wennen, maar is zo tof, dat we alweer uitkijken naar het verder afstellen .
De weg weg naar de top
Inmiddels zitten we op zo’n 15 missies, nog niet eens in de buurt van de helft.. Het feit dat een ronde ongeveer een uur duurt is top. Zo duurt een hoofdstuk nooit te lang en is er genoeg neiging om ‘nog een potje’ te doen. De laatste sessie zaten we er zo diep in, dat we ‘s middags vroeg waren begonnen en voor we het wisten was het half 12 ‘savonds. Dat is wat Gloomhaven met je doet.
Tevens heeft Isaac Childres nog extra solomissies gratis beschikbaar gesteld via Boardgamegeek. Wees gewaarschuwd, want ze zijn erg lastig, maar bieden extra replayability en als je een missie weet te halen, krijg je weer een mooi nieuw uniek item erbij.
Voor wie nog niet genoeg heeft is er ook recent een uitbreiding Forgotten Circles uitgekomen met nog eens twintig extra missies en een extra karakter. Ook al ben ik groot fan van Gloomhaven twijfel ik om deze uiteindelijk te halen omdat deze niet vervaardigd is door Isaac zelf, maar door een kennis van hem. Daarnaast borduurt het niet echt voor op het huidige verhaal. En waarom slechts één klasse toevoegen? De vraag is dan wie het nieuwe karakter mag uit gaan testen. Tot slot is er bekend dat Isaac werkt aan een tweede deel, maar lijkt nog wat de motivatie te zoeken. Dat zal dus nog wel even duren, maar als je kijkt hoe groot het origineel is, zijn we daar nog lang niet klaar mee. Alle tijd dus.
Gloomhaven
Al met al is Gloomhavenhet beste spel wat ik tot nu toe heb gespeeld. De leercurve is stijl, het begin was (bij ons) klungelig en het regelmatig samenkomen is een vereiste om de vaart er in te houden. Als je er echter eenmaal in zit, dan wil je gewoon verder. Je moet alleen wel even door de zure appel heen, het is dan ook zeker geen spel om ‘even’ op tafel te leggen. Het opzetten alleen al duurt nog steeds 30 minuten. Het vergt dus een bepaalde toewijding. Maar als je de reis aanvaardt en je hebt het geduld ervoor, dan word je beloond, elke sessie weer. Ik ben dan ook blij dat ik niet heb opgegeven tijdens de eerste kennismaking.
Wel voelen andere spellen na Gloomhaven erg licht aan, de verhalen zijn niet zo diepgaand, de klassen niet zo uitgebreid. Het geeft je, onbedoeld, een andere kijk op sommige spellen uit je collectie, maar dat ligt misschien aan mij. Wil je verder een intro tot het genre, dan is overigens De Legendes van Andor zeker een aanrader. Deze kun je dankzij de tutorial campagne vrij snel op tafel krijgen en is lekker toegankelijk.
Hoe zijn jullie ervaringen met Gloomhaven?