Ik ben dol op puzzels en raadsels. Het zoeken naar een oplossing houd mijn hersenen in vorm. Maar toch ben ik geen grote fan van Escape Rooms. Ik wil niet ‘opgesloten’ worden. Daarom ben ik blij met alle ‘escape room’-achtige spellen zoals, Unlock!, Pocket Escape Room, Escape Room The Game en Exit. Unlock! en Pocket Escape Room zijn vooral een stel kaarten waarbij Unlock! ook een app gebruikt om je oplossingen in door te geven. Escape Room de game heeft een aftellend apparaat waarin je sleutel moet stoppen om verder te komen. En dan is er Exit. Exit heeft ook kaarten, maar een decodeerschijf waar je opzoekt welke kaarten de oplossing zou moeten zijn, maar ook vaak andere voorwerpen waardoor de raadsels een fysiek element krijgen. Daarom is Exit mijn favoriet van dit soort spellen.


Een overzicht van alle EXIT spellen.

De algemene structuur
Elk spel begint met een introductie in het verhaal. Zo weet je waarom je ergens opgesloten zit en wat je moet doen om er uit te komen. Je krijgt ook een aantal raadselkaarten waarmee je begint. Op deze kaarten kan van alles staan, maar vaak vind je wel een symbool dat je ook op je decodeerschijf tegenkomt. Het is dan de bedoeling om de code te vinden die je onder dit symbool moet toevoegen. Zo’n code kan bestaan uit drie cijfers, kleuren of figuren.
Om tot die code te komen moet je goed naar je kaarten en voorwerpen kijken. Soms zag ik meteen wat de oplossing moest zijn, of hoe we er tot moesten komen. Maar er waren ook momenten dat het kwartje erg laat viel. Dan prijzen we degene die de oplossing uiteindelijk toch zag, en dat geeft die persoon een lekker gevoel.
Als je de code ingevoerd hebt, krijg je vervolgens een getal te zien en dan mag je de oplossingskaart met dat getal trekken. Heb je het fout dan krijg je een groot rood kruis te zien. Wij hadden dit niet vaak, maar je baalt dan toch wel. Soms was het een domme fout zoals de volgorde van het invoeren.


Het Geheime Lab.

Heb je het -voorlopig- goed dan zie je verschillende voorwerpen afgebeeld staan met een nummer ernaast. Deze voorwerpen komen overeen met een voorwerp/afbeelding dat je onderweg bent tegengekomen. Daar staat dan ook het symbool van het raadsel bij. Pak de kaart die naast het juiste voorwerp staat en als je het goed hebt, mag je nieuwe raadselkaarten en eventueel wat van de andere voorwerpen pakken. Dit gaat door totdat je het einde gehaald hebt. Je kan je score bepalen op basis van de benodigde tijd en het aantal hulpkaarten dat je gebruikt hebt. Meestal is het de bedoeling dat je het in een uur red, maar omdat ik soms speelde met mensen die niet tegen die tijdsdruk kunnen, had ik geen stopwatch aan om de tijd bij te houden. Het ging ons meer om het vinden van de oplossingen.

De hulpkaarten - daar had ik nog niets over gezegd. Kom je er tijdens het spel niet uit, dan kun je eventueel hulpkaarten gebruiken. Deze hulpkaarten bevatten hetzelfde symbool als het raadsel dat je probeert op te lossen. De eerste twee kaarten geven aan wat je nodig hebt om het raadsel op te lossen en een hint. De laatste kaart geeft altijd de oplossing zelf. Wij hadden zelden de laatste kaart nodig, meestal was het genoeg om te weten of je alles voor het raadsel al had. Als we dan toch naar de oplossing keken was het “Wat dom dat we dat niet zagen.” of “Ja, dat hadden we nooit geraden”.


De Dode in de Oriënt-Express.

De variatie
Op dit moment zijn er al meer dan tien verschillende Exit-spellen uit. Allemaal zijn ze uniek in hun puzzels, verhaal en moeilijkheidsgraad. Elk spel krijgt een moeilijkheidsgraad van een tot vijf, maar tot nu toe is er nog geen geweest met de uiterste waarden. De moeilijkheid wordt op twee manieren bepaald.
Ten eerste is dat hoe vroeg je in het spel alle onderdelen krijgt die je nodig hebt om tot een oplossing te komen. In de makkelijkere spellen krijg je vaak alle onderdelen voor het volgende raadsel. Dit maakt deze spellen vrij lineair. Ik raad deze dan ook aan als je je eerste stap wilt zetten in deze serie. Zelf vlieg ik nu door deze versies heen en ik hoop dat er binnenkort weer wat moeilijkere versies op de markt verschijnen.
Ten tweede wordt de moeilijkheidsgraad bepaald door het aantal stappen dat nodig is voordat je een antwoord vindt. De makkelijke puzzels geven vaak na de eerste stap de directe oplossing voor je decodeerschijf. Bij de moeilijkere varianten heb je dan vaak nog een of meerdere stappen nodig. Dit vind ik geweldig. Je probeert eigenlijk de stappen te zien die nodig zijn. Het is een soort van eenzijdig schaken. Heerlijk materiaal voor mijn grijze hersenmassa.
De raadsels verschillen per spel. Ik wil natuurlijk niks verklappen, maar het is handig om een schaar, pen, potlood en papier bij de hand te hebben. Exit spellen speel je maar een keer. Je moet dingen knippen, vouwen en beschrijven. Daarna kun je het spel weggooien, maar je hebt dan een leuke ervaring gehad. Sommige puzzels zijn mij altijd bijgebleven. Oh ja, een pro-tip: als je gaat spelen, laat dan wel alles op tafel, dus ook de doos.


De Duistere Catacomben is een extra lang avontuur.

Mijn favorieten zijn De Dode in de Oriënt-Express en De Duistere Catacomben. In de eerste probeer je naast de raadsels ook een moord op te lossen voordat de trein op het eindstation is. De tweede is een extra lang avontuur dat je eventueel in twee delen kan spelen. Omdat het zo’n groot verhaal is, zit er ook meer in de doos. Er zitten allemaal super innovatieve puzzels in en dat maakt het voor mij een geweldig spel.
Van alle Exit-spellen heb ik het minst genoten van De Grafkamer van de Farao. En niet omdat ik de raadsels niet leuk vond, maar omdat we letterlijk vastliepen. Zelfs met de hulpkaarten. We dachten dat we de hele tijd iets misten. Normaliter krijg je alles wat je nodig had en wij kregen door de hulpkaart het gevoel dat we gewoon iets gemist hadden. We begonnen van vooraf aan, maar liepen weer op hetzelfde punt vast. Later bleek dat we iets verkeerd geïnterpreteerd hadden. Heel lang had ik het gevoel dat het een vertaalfout was, maar ik zal toch echt moeten toegeven dat ik het gewoon niet zag.


De Grafkamer van de Farao.

Alleen of met anderen
Exit-spellen kan je in principe prima alleen spelen. Maar met een team gaat het vaak net iets makkelijker. Je kan over het algemeen maar een puzzel tegelijk oplossen, maar gezamenlijk heb je meerdere invalshoeken. Het liefst speel ik een Exit spel met drie of vier spelers. Maar een aantal heb ik alleen gedaan. Je kan zelfs een video vinden waarin ik Rob Oren (PAS OP SPOILERS) help met een de Engelse variant van De Verzonken Schat.

Nog meer op komst!
Ondertussen zijn er in het Engels en Duits al meer Exit-spellen verschenen. We zullen even moeten wachten totdat 999 Games met de Nederlandse vertaling komt, maar ik kan niet wachten tot het zover is.

Geschreven door: Dick Rensema