Uitgever: Plan B Games
Aanbevolen leeftijd: Vanaf 8 jaar
Aantal spelers: 2 tot 4 spelers
Speelduur: 30-45 minuten
Adviesprijs: € 39,99

Ken je dat gevoel? Trein gemist, veel te laat thuis en je hebt totaal geen zin meer om te koken. Dan maar een salade bij de supermarkt. Een prima optie en bovendien gezond. Maar onderweg kom je langs een McDonald's of Burger King. Felle kleuren en zoete geuren nemen met verbazingwekkende snelheid bezit van je zintuigen en vrije wil. Het meisje achter de balie staart je schaapachtig aan. Je bestelt een groot menu (want honger) mét een vanille milkshake (want de beste milkshake). Bij de eerste hap denk je nog dat het lekker is, maar hoe meer je ervan eet, hoe minder lekker het smaakt. Na je laatste slok milkshake rest alleen nog de spijt. Ken je dat gevoel? Azul is hier precies het tegenovergestelde van.

Monsterlijk goed
Azul is een spel voor één tot en met vier spelers waarbij je gekleurde tegels in rijen en kolommen in een muur op je speelbord legt. Het spel eindigt als een speler een horizontale rij vol heeft. Maar denk niet dat deze speler ook automatisch wint, want een (horizontale) rij levert slechts twee punten op, terwijl je met bijvoorbeeld een (verticale) kolom zeven punten scoort. Heb je alle tegels van één kleur in je muur? Dan krijg je maar liefst tien punten. Het doel is dus om zoveel mogelijk punten te scoren. Klinkt simpel? Klink again.

Azul is het beste spel dat ik ooit heb gerecenseerd. Vergeet de prachtig gekleurde tegels en het uitnodigende uiterlijk. Vergeet de simpele spelregels. Vergeet dat mijn moeder van achtenzestig jaar dit een fantastisch spel vindt. Vergeet dat dit mijn eerste recensie is. Het tableau van kleuren is slechts een façade waaronder een monster schuilt. Jouw monster. En Azul haalt het gegarandeerd bij je naar boven.



De misleiding
Bij de eerste ronde is er nog niets aan de hand. Je haalt tegels van één van de schijven, legt ze op je eigen speelbord en schuift de resterende tegels naar het midden van de tafel. Hierbij geldt één even simpele als cruciale regel: je pakt alle tegels van dezelfde kleur. Waarom dit zo cruciaal is merk je pas in ronde twee of drie.

Op je speelbord zijn vijf beschikbare rijen waar je de tegels op kan leggen. Op de bovenste rij kun je één tegel kwijt en op de onderste vijf. Er is ook een onderste onderste rij, waarvan je zo ver mogelijk uit de buurt wil blijven. Hier kom ik zo op terug.

Als alle tegels van de schijven en het midden van de tafel door de spelers zijn gepakt – en op hun speelborden zijn geplaatst – is de ronde voorbij en kan de puntentelling beginnen. Je schuift telkens één tegel uit een volle rij in je eigen muur.  Hoe dichter de tegels in je muur bij elkaar liggen, hoe meer punten ze opleveren. Dit werkt zo: elke tegel die je in je muur legt levert één punt op. Hierbij mag je voor alle direct aangrenzende tegels punten optellen, zowel horizontaal als verticaal.



Ik dacht dat we vrienden waren
Na wat gerommel in de meegeleverde, prachtig geïllustreerde zak zijn de schijven opnieuw bevoorraad en kan ronde twee beginnen. En nu, beste lezer, nu begint het spel pas écht. Het volgende scenario ontvouwt zich: 

Je hebt nog maar twee tegels in je muur nodig om een verticale kolom vol te krijgen. Op basis van de beschikbare tegels ziet het er goed uit: die drie blauwe tegels liggen weliswaar verspreid over verschillende schijven, maar als je ze eenmaal hebt krijg je straks in één keer zes punten. En dan ben je nog maar vijf lichtblauwe tegels verwijderd van een felbegeerde verticale kolom.

Drie beurten en evenveel blauwe tegels later realiseer je je dat de speler rechts van je al bijna alle zwarte tegels in zijn muur heeft verzameld. En dat de speler links van je nog maar twee gele tegels in de onderste rij nodig heeft om haar eerste verticale kolom vol te krijgen. Je situatie lijkt plotseling een stuk kleurlozer dan de tegels die voor je liggen doen vermoeden.

Ze hebben dus zwarte en gele tegels nodig. Ze mogen ze allemaal hebben. Door tactisch tegels van de schijven te pakken heb je er drie beurten later voor gezorgd dat er vijf zwarte en acht gele tegels in het midden van de tafel liggen. Het is jammer dat ze er maar twee nodig hadden. Want ze moeten alle tegels van dezelfde kleur pakken. Ook van het midden van de tafel.

Alle tegels die ze niet in één van de standaard vijf rijen kwijt kunnen moeten ze nu in de onderste onderste rij leggen. Dit is de ‘gebroken tegels’-rij. Nu zijn je medespelers genoodzaakt om minpunten te incasseren voor alle tegels die ze niet in een normale rij kwijt kunnen. En je staat er zelf ineens een stuk, uhm, rooskleuriger voor.



Moeders en zandlopers
Is er dan niets aan te merken op dit spel? Het enige dat ik kan bedenken is dat de houten scoreblokjes heel makkelijk over het kartonnen speelbord verschuiven. Hierdoor is een stoot tegen de tafel voldoende om het blokje – en daarmee je score – kwijt te raken. Houd je van zandlopers? Dan is dit spel misschien niets voor jou. Ik heb een broertje dood aan zandlopers, dus ik vind Azul heel tof. Houd je er niet van om spellen met je moeder te spelen? Dat geeft niks, want je vrienden gaan Azul ook leuk vinden. Al bestaat er natuurlijk een mogelijkheid dat je vrienden jou, post-Azul, minder leuk gaan vinden.

Ja, Azul is kleurrijk. En extreem toegankelijk. Maar wat dit spel zo bijzonder maakt is dat het perfect gebalanceerd is. Honderd gekleurde tegels, vier speelborden. Zo simpel dat het wonderlijk is dat niemand eerder op het idee is gekomen. De moeilijkheidsgraad neemt trouwens toe met het aantal spelers: bij twee spelers is het heel simpel om het overzicht te bewaren en bij vier iets te moeilijk. Daarom is dit perfect gebalanceerde spel het perfectst gebalanceerd met drie spelers. Je kan je twee medespelers in de gaten houden zonder dat het te makkelijk wordt. Want vergeet vooral niet: ze houden jou ook in de gaten!

Conclusie
Houd je van “abstracte” spellen met veel kleuren en simpele no-nonsense regels? Zoek je een spel dat je de vrijheid geeft om óf te spelen om zelf te winnen óf te spelen om de rest te laten verliezen? Wil je een spel waarvan je vrienden het na één potje zelf ook direct willen kopen? Dan is Azul het juiste spel voor jou. Voor de prijs van zes happy meals koop je een spel dat vaker op tafel komt en waar je aanzienlijk minder spijt van krijgt. Het is dan ook niet wonderlijk dat Azul op moment van schrijven moeilijk te krijgen is, maar uitgever Plan B Games zegt dat er maart/april weer nieuwe voorraad komt. Wees er snel bij en houd deze site in de gaten!
Zo, ik ga een salade halen.

Deze review is geschreven door Jeroen van Dijk.