Uitgever: 999 Games
Aanbevolen leeftijd: vanaf 7 jaar
Aantal spelers: 2 tot 5 (6 met uitbreiding 1)
Speelduur: 45 minuten
Adviesprijs: €14,99

Carcassonne is toch wel een spel wat bij menig bordspelliefhebber in de kast te vinden is. Je zou het misschien niet verwachten, maar de tiende grote uitbreiding is alweer een feit. Daarnaast is dit de eerste grote uitbreiding die exclusief voor de vernieuwde versie van Carcassonne zal zijn en dat is natuurlijk reden voor een feestje. En waar kun je dat feestje nou beter vieren dan in het circus van Carcassonne? Dus laat je meeples verzamelen rond het circus en bereid je voor op menselijke piramides in de nieuwe uitbreiding: Het Circus.



Komt dat zien, komt dat zien!
In de doos vinden we allereerst de nieuwe spelregels. Deze zijn duidelijk en stap voor stap uitgelegd en op de achterkant zit er zelfs nog een extra toevoeging bij, over de invloed die bepaalde regels hebben als je het spel speelt met meerdere uitbreidingen tegelijk. Er zitten tevens twintig nieuwe tegels in het doosje om aan het spel toe te voegen. De tegels zijn alleen circusgerelateerd en daarom zul je geen extra tegels hebben met bijvoorbeeld alleen wegen of stukjes stad, zoals nog weleens in eerdere uitbreidingen het geval was. De twintig tegels bestaan uit twaalf circustenttegels en acht artiestentegels. Daarnaast krijg je ook nog zestien dierenfiches die zullen bepalen hoeveel punten er te verdienen vallen zodra het circus weer van zijn plek zal gaan vertrekken.

Verder vinden we nog zes nieuwe houten figuurtjes in de vorm van een circusdirecteur en als laatste nog een houten circustent die over het speelveld zal gaan reizen.

 
Het artiestenleven
Laten we beginnen met de artiestentegels. Dit zijn de tegels waar twee open plekken vlak naast elkaar staan afgebeeld. Dit is de plek waarop je meeples komen te staan en een acrobatenact zullen uitvoeren. Het is de bedoeling om drie meeples als artiesten op de tegels te zetten en daarmee een piramide te vormen. Je mag je meeple op de tegel zetten zodra je deze in het veld brengt, maar ook zodra je een nieuwe tegel tegen de artiestentegel aan legt. Het maakt niet uit of dit er recht tegenaan ligt of verticaal. Daarnaast mag iedere speler meedoen om de piramide op te bouwen dus kan een piramide zomaar uit drie verschillende kleuren bestaan.

Pas zodra een piramide uit drie artiesten bestaat voldoet deze aan de voorwaarde om punten op te leveren. Het is wel zo dat zodra de derde meeple erbovenop komt te staan je niet direct de punten mag tellen. De artiesten moeten namelijk eerst nog even hun kunsten tonen. Pas als er na het afbouwen een nieuwe tegel tegen de artiestentegel gelegd wordt, en er in dezelfde beurt geen meeple geplaatst wordt, dan mag je de punten gaan tellen. Iedere meeple is in totaal vijf punten waard en iedere speler, die dus een of meerdere meeples in de piramide heeft staan, krijgt vijf punten per meeple.

De artiestentegels zijn een toevoeging waarbij je goed moet opletten. Kunnen er wel genoeg tegels aan de artiestentegel gelegd worden en kun je je meeples wel een aantal beurten missen? Het kan namelijk gebeuren dat je drie meeples als piramide hebt staan, maar er geen nieuwe tegels meer rond de artiestentegel gelegd kunnen worden. Dan ben je drie meeples tot aan het einde van het spel kwijt. Aan het einde van het spel tellen alle artiesten voor vijf punten per stuk. Hier hoeft geen piramide voor te staan, dus mocht je maar twee meeples op een vakje hebben staan dan krijg je alsnog tien punten.


Een reizend circus
De andere grote toevoegingen zijn de circustenttegels. Zodra je zo’n tegel aanlegt is het de bedoeling dat je eerst een willekeurig dierenfiche op de open plek legt, met de kant van de piste naar boven zodat niemand nog weet hoeveel punten er te verdienen vallen. Daarna plaats je de houten circustent bovenop het fiche. Nu is het de bedoeling om jouw meeples rond de circustent te krijgen op de manier hoe je ze normaal inzet zoals boeren, ridders en struikrovers. Mocht je met andere uitbreidingen spelen dan tellen de grote meeple, burgemeester, transportwagen en abt ook mee. De uitbreidingsspeelstukken die geen punten krijgen bij een telling zijn de bouwmeester, herenboerderij, varken en herder. Bij het plaatsen van meeples rond de circustent gelden de normale regels van het basisspel dus je kunt niet zomaar een struikrover op het pad of een ridder in de stad van iemand anders zetten. Zodra er een nieuwe circustenttegel in het spel komt worden de punten bij de huidige circustent geteld. Niet alleen de persoon met de meeste meeples, maar iedereen die meeples horizontaal of diagonaal rond de tent hebben staan krijgt punten. Hoeveel punten je krijgt hangt af van hoeveel van jouw meeples er bij het circus staan. Draai het dierenfiche om zodat je kan zien hoeveel punten iedereen krijgt. Is het dierenfiche bijvoorbeeld vijf punten waard en heb jij vier meeples om het circus staan dan verdien je twintig punten. 

De dierenfiches variëren van één tot zeven punt(en) en worden per spel niet allemaal gebruikt. Er zijn namelijk maar twaalf circustenttegels en zestien dierenfiches dus dit houdt het ook wel spannend, omdat er niet van tevoren met zekerheid bekeken kan worden welke puntenfiches nog gaan komen. Zodra de punten geteld zijn leg je een nieuw dierenfiche op de nieuwe tegel en plaats je de circustent er weer bovenop en begint het proces van het verzamelen rond de tent weer opnieuw. Hier kun je ook tactisch gebruik van maken door de circustenttegel te plaatsen in een gebied waar je nog niet veel afgebouwde projecten hebt staan. Dit element van het spel is een aangename en toch ook wel tactische toevoeging aan Carcassonne vanwege het verrassingseffect van de punten. Daarnaast weet je ook niet hoe snel het circus weer zal vertrekken en je wilt er toch wel op tijd bij zijn om misschien wel een of meerdere keren die zeven punten binnen te slepen.

 
De directeur
Zoals wel eerder in de uitbreidingen is voorgekomen zien we ook hier weer een nieuwe houten figuur met een extra functie. Dit houten figuurtje is makkelijk te herkennen aan de hoge hoed die hij op heeft. De vormgeving is zoals gewoonlijk simpel, maar ook duidelijk.  Je directeur telt als een gewone meeple die je op een weg, in een stad of zelfs als boer in een weiland kunt leggen. Het verschil is alleen dat, zodra je een project afbouwt en je de punten gaat tellen zoals je gewend bent, je ook nog een aantal bonuspunten kunt verdienen. Grenzen er namelijk horizontaal of verticaal artiestentegels of circustenttegels aan de tegel waar je directeur op staat, dan krijg je voor ieder van deze tegels nog eens twee bonuspunten.

 
Een feestje met punten
Zoals je hebt kunnen lezen is dit dus een feestelijke uitbreiding waar het gaat om extra punten die je kunt verdienen. Het is geen uitbreiding waar je elkaar dwars moet gaan zitten zoals met bijvoorbeeld De Draak, De Fee en De Jonkvrouw. Nee, we gaan gewoon gezellig samen spelen door menselijke piramides te bouwen en met spanning te kijken welk dier nu weer onder de circustent zal gaan verschijnen. Dit geeft toch iedere keer weer een leuk verrassingseffect. Het spel is alleen verkrijgbaar met de illustraties van de nieuwe versie van Carcassonne, maar omdat de achterkant van de tegels hetzelfde zijn als bij de oude versie kun je Het Circus ook gewoon met de oude versie gebruiken. Ik geef deze uitbreiding vijf budgies, omdat het de speelduur van Carcassonne op een gezellige en verrassende manier verlengt en daarom de aankoop meer dan waard is.


Deze review is geschreven door Lars.