Uitgever: Libellud
Adviesprijs: € 40,00
Genre/spelmechanieken: Coöperatief/ Samenwerken
Speelduur: 42 minuten
Aanbevolen leeftijd: Vanaf 10 jaar    
 

Als Budgetspelers ontdekken we gaandeweg steeds meer leuke spellen die we graag met jullie delen. Er is tegenwoordig zoveel meer de spelen dan Monopoly en Scrabble. Bordspellen worden steeds leuker en origineler. Vandaag is het de beurt aan Yannick die zijn ervaringen met Mysterium graag met jullie deelt. Ben je wel in voor een puzzelachtig spokenfeestje? Dan is dit misschien wel iets voor jou.  
 

 
Mysterium
Daar staat het dan. Hét huis van je dromen. Als graaf van Warwick had je niets anders gewild dan dit prachtige landgoed je eigen te maken. Je vrouw straalt met haar windwaaier in haar hand en glimlacht vol geluk. De verhuizers brengen de laatste dozen naar binnen. Na van de verhuizers  en je behulpzame kennissen afscheid te hebben genomen, val je vermoeid in een diepe slaap.  Rare beelden flitsen door je hoofd, beelden die je niet thuis kan brengen. Toch bekruipt het gevoel, dat er iets aan de hand is. Door de vele en steeds raardere beelden, weet je niet wat je moet denken. Dan wordt je ’s ochtends vroeg badend in het zweet wakker van een knal. De deur was keihard dichtgeklapt. Jij en je vrouw weten instinctief dat er iets in dit huis niet goed zit. Maar wat? Je besluit op onderzoek uit te gaan.
 
Je vindt een aantal aanwijzingen in oude krantenknipsels. Er is een man door onduidelijke omstandigheden overleden op een privé-feestje. Niemand lijkt het gedaan te hebben en na jaren te hebben gespeurd, besluit de politie dat het zelfmoord is. Het lijkt erop alsof de rusteloze arme ziel niet kan rusten, totdat men erachter komt wie het gedaan heeft.
 
Na een maand ontzettend slecht geslapen te hebben, met name door de vage beelden en rare gebeurtenissen, besluit je als om actie te ondernemen. Niemand zou de rare dromen beter kunnen ontrafelen dan de beste zes mediums uit alle hoeken van de wereld. Je biedt ze aan om een nacht te slapen in jouw bijzondere landgoed en vergoedt al de kosten, zolang zij het raadsel maar oplossen van jouw nieuwe huis.
 

Het spel
Bij het spel Mysterium zijn er twee rollen. Eén persoon speelt de geest, de rest neemt de rol van de mediums aan. Als geest moet je iedere speler de aanwijzingen geven over wie je heeft vermoord. Als medium moet je op jouw beurt de geestkaartjes proberen te begrijpen en te ontrafelen wat onder andere het moordwapen is geweest, de locatie van de moord en natuurlijk wie het heeft gedaan.
 
 Om je hierbij te helpen worden er op het speelbord een aantal potentiële moordenaars, locaties en moordwapens gelegd. Je begint met het ontrafelen wie jouw moordenaar is. Heb je dat geraden, dan mag je doorgaan naar de moordlocatie, en heb je dat geraden, dan mag je raden met welk wapen de geest was vermoord. De geest geeft jou ieder uur een hint met een beeld naar aanleiding van waar jij staat. Dus moet je bijvoorbeeld de moordenaar raden, dan geeft de geest je ieder uur hints die leiden naar de moordenaar, enzovoorts. 

De geest geeft hints door, door middel van geestkaartjes, hij mag dus niet praten. De geest heeft de hele tijd een hand van zeven kaarten. Het kan zijn dat de geest op een gegeven moment ook vast zit met zijn kaarten. Hij kan dan een kraai inzetten, die kraai houdt in dat de geest een nieuwe set kaarten van zeven pakt, die de geest weer kan inzetten om iedereen juist te bedienen.

Als alle mediums de goede moordenaar, locatie en het moordwapen binnen 8 uur (rondes) hebben geraden, dan mag je de slotronde spelen. Lukt dit niet, dan is het spel voorbij en is het spel verloren. Bij de slotronde laat iedere medium zijn/haar moordenaar, locatie en moordwapen zien. De geest mag dan uit zijn geestkaarten een kaart kiezen die verwijst naar de moordenaar, één naar het wapen en één naar de moordlocatie van één helderziende. De mediums moeten dan kiezen welk medium de goede kaartjes heeft gekregen. Heeft de meerderheid het goed geraden, dan is het spel gewonnen. Dan weten we naar wie de geest de echte moordenaar, locatie en wapen heeft gecommuniceerd.

Wie is het?
Het spel Mysterium draait naast het verzamelen van kaartjes ook om het inschatten van elkaars vaardigheden en denkwijzen. Niet alleen is het inschatten van de geest van essentieel belang (omdat je moet weten welke gedachten een geest heeft bij het geestkaartje), maar ook moet je doorhebben hoe de medespelers denken en of deze denkwijze aansluit op de denkwijze van de geest. Aan het einde van iedere ronde kan je een aantal fiches inzetten met daar op een V of een X. Wanneer je denkt dat een medespeler de goede persoon, het goede wapen of het goede vertrek heeft geraden, en je zet een V in, dan krijg je daar punten voor. Bij iedere goede inschatting krijg je een punt. Die punten bepalen in de slotronde hoeveel kaarten je te zien krijgt die te maken hebben met de goede combinatie.

Wachten, wachten en nog eens wachten
Tijdens iedere nacht is het de bedoeling dat de spelers stil zijn en dat de geest aan het werk gaat. De geest moet voor iedereen kaarten uitkiezen die passen bij waar iedere speler op dat moment is. Het zou kunnen zijn dat de geest voor de één hints moet geven die passen bij het moordwapen, en dat hij bij de ander nog hints moet geven over de moordlocatie. Omdat je als geest de beste kaarten wil uitkiezen om jouw zieners te helpen en er niemand mag praten over het spel, kan dit gedeelte vrij lang duren. Je zou kunnen afspreken om een zandloper te gebruiken, maar dit kan voor stress zorgen bij de geest, terwijl dat de moeilijkste positie is van het spel.

Ook kan het zijn dat een speler die al twee rondes blijft steken op één onderdeel en nu wel op het goede onderdeel zit, ineens zeven kaarten krijgt. De geest geeft zo aan dat hij zijn kaarten kwijt wil en dat de speler al op het goede onderdeel zit. Zo omzeilt de geest het gebruik van zijn beperkte aantal kraaien, wat natuurlijk niet helemaal eerlijk is. Natuurlijk kun je bijvoorbeeld beslissen dat de geest op zijn hoogst twee kaarten mag geven per ronde. Zo voorkom je dat er op die manier (laten we maar zeggen) minder eerlijk wordt gespeeld. 
 
Ergernissen
De rondes zijn vrij overzichtelijk. Iedereen probeert binnen de tijd de juiste kaart te pakken, je zet je fiches in en overlegt met elkaar en probeert elkaar zo goed mogelijk te helpen. Soms ontstaat er ergernis, omdat je kleurenblinde vriend net een kleurgerelateerde aanwijzing krijgt, of dat denkt hij. De meest kleine aanwijzingen op de kaarten kunnen al doorslaggevend zijn. Dus je probeert zoveel mogelijk uit de kaarten te halen. Omdat de geest een beperkte keuze heeft in de kaarten die hij/zij doorspeelt, kan het soms zijn dat de één erg veel heeft aan de kaart die wordt doorgespeeld, terwijl de andere ploetert om het één en ander aan aanwijzingen er uit te halen. Dit geeft ontzettend leuke situaties, zoals iemand die maar gokt op wat hij moet stemmen en daar gefrustreerd is, terwijl de andere gelijk doorheeft wat de geest bedoeld.

Spannende ervaring
Wat ik ook nog even wil aanhalen is de vormgeving van Mysterium. Deze is werkelijk fantastisch. Alleen daarmee haal je al je geld er uit. Ook de herspeelbaarheid is goed, het gevaar alleen is dat wanneer je het spel te veel speelt, er natuurlijk sneller combinaties worden gemaakt tussen bijvoorbeeld een personagekaart en een geestkaart. Hiervoor zijn er natuurlijk uitbreidingen te verkrijgen met meer droomkaarten. Tijdens het spelen van Mysterium merk ik dat iedereen fanatiek is om het zelf zo snel mogelijk goed te hebben, maar je wil met zijn allen het spel niet verliezen. Hulp wordt dus snel geboden. Omdat er veel discussie is over waar welk kaartje naar de oplossing zou kunnen leiden, krijg je ook het gevoel dat je niet alleen voor jezelf speelt. Dat gevoel zorgt ervoor dat ik op spelletjesavonden steevast dit spel uit de kast moet trekken.
 
Conclusie
Op de doos staat dat het spel 42 minuten duurt, maar omdat de taak van de geest best lastig is, zal dit in de praktijk wel een stukje langer duren. Maar het is iedere moment van het spel waard. Het spel is grappig, zeker niet makkelijk en als dat het wel is, kun je het moeilijker maken. Dit zou je kunnen doen door meer opties te geven uit het aantal moordenaars, locaties en wapens je kan kiezen.

De vormgeving van het spel is fantastisch. Het speelbord van de geest is fantastisch met de mooi afgewerkte vakjes waarin je de kaartjes kwijt kan. Dit geeft een duidelijk overzicht wie welke aanwijzingen moet krijgen. Ook de moordenaar-, wapen- en locatiekaartjes zijn prachtig en met veel details vormgegeven en de geestkaartjes zijn zó lekker vaag, dat je altijd wel meerdere dingen uit die kaarten kan halen. Wel is het in de praktijk, wanneer een speler totaal de mist in gaat met zijn theorie, niet altijd gemakkelijk om als geest niet te praten of je gezicht te gebruiken. Aan de andere kant maakt dat het spel juist erg leuk. Mysterium is gewoon erg leuk om te spelen en juist door de ergernissen en de gebrekkige communicatie maakt dat het spel iets extra’s heeft. De ervaring is dat met wie ik dit spel ook speel, het is bij eigenlijk iedereen een succes, omdat je nooit het gevoel hebt dat je alleen verliest, terwijl je tegelijkertijd zelf wel successen kunt ervaren.

 Deze recensie is geschreven door Yannick van Dijk