Het einde van het jaar betekent “Best of the Year” lijstjes en hier bij Budgetspelen doen wij daar graag aan mee. Wat zijn onze favoriete spellen geworden? En waarom? Sommigen hebben gekeken naar releases uit 2020 en anderen gewoon welk spel ze dit jaar het leukst vonden. Dick trapt af met Isle of Cats!



Dick - Isle of Cats (City of Games)
Toen ik de campagne van Isle of Cats zag op kickstarter verwachtte ik wel een geinig spel met tetris-achtige puzzel stukjes, zoals in Patchwork. Uiteindelijk heb ik het niet gebackt, want ik wist niet zeker of ik het echt wilde hebben. Toen de lockdown begon ben ik veel via live streams mee gaan doen met spellen spelen. Daar kwam ook een speciale remote-editie van Isle of Cats in voor en ik was erg gecharmeerd van het spel. Dus heb ik het uiteindelijk alsnog gekocht, voor mijn moeder om mijn kast niet op te vullen. Ze was er heel blij mee en natuurlijk hebben we het meteen gespeeld. Ik werd weggeblazen door de vrij simpele regels en toch de tactische keuzes in het spel.
Je begint elke ronde met een draft, maar de kaarten die je draft, houdt je niet. Pas na de draft betaal je vis om kaarten te mogen houden. Die kaarten heb je nodig om katten te redden, opdrachten te vervullen voor punten en speciale acties uit te kunnen voeren. Klinkt belangrijk, toch? Geef echter niet al je vis uit, want die heb je ook nodig om de katten te redden. Zelfs voordat het redden van de katten begint, heb je dus al veel keuzes gehad: Welke kaarten wil ik kunnen kopen? Welke kaarten wil ik absoluut niet aan anderen geven? Welke kaarten koop ik uiteindelijk?
Dan begint het redden van de katten. Dat zijn allemaal puzzelstukjes om je boot mee te vullen. Hoe meer kamers je vult, hoe minder minpunten je krijgt. Hetzelfde geldt voor het bedekken van ratten. Het bij elkaar houden van dezelfde katten als kattenfamilie levert ook nog veel punten op. Er zit daardoor zoveel meer diepgang in Isle of Cats, dat ik blij ben dat ik het voor mijn moeder gekocht heb!



Nona - Calico (White Goblin Games)
Nog een teamlid dat meedoet met die katten gekte! Alleen kies ik zonder twijfel voor een ander spel met katten thema, namelijk Calico. Ik heb een enorme collectie en houd van afwisseling, maar van Calico speel ik standaard minimaal twee en soms wel drie of vier potjes achter elkaar. Verslavend! Het spel is enorm simpel te leren, maar bevat genoeg keuzes om langer leuk te blijven. Achterin het spelregelboekje vind je achievements die je kunt behalen, zoals bijvoorbeeld een potje geen enkele knoop verdienen of elke soort kat twee keer lokken. Maar die krijg je alleen als je wint! Tis net Pokémon, gotta catch them all! Het stimuleert je allerlei nieuwe tactieken te proberen, maar je moet nog wel goed genoeg spelen om te winnen. Een leuke extra uitdaging. Zelfs één van mijn vrienden die een hekel heeft aan katten wil dit spelen, terwijl die normaal een fantasy thema vereist.

Calico kun je ook met vrijwel iedereen spelen. Simpel en snel genoeg voor mijn ouders met Kerst, maar ook leuk genoeg om een paar potjes met de fanatieke spellengroep te spelen. Je vind het spel ook online op Tabletopia, dus met voicechat aan was dat ook een prima social distancing alternatief. En dan zijn er nog tien solo scenario’s die oplopen in moeilijkheidsgraad. Nee, ik ben Calico nog lang niet zat. Ik wil dit spel altijd en overal spelen! En dat heb ik ook gedaan, online, offline, aan tafel, in de tuin en zelfs op een zieke dag in bed omsingeld door mijn katten ;-) Ik kan dit spel niet genoeg aanraden!



Patrick - Etherfields (Awaken Realms)
Iedereen die mij nu al een klein beetje kent zal er niet van opkijken, maar ik hou nu eenmaal van de kolossale projecten van Awaken Realms. Het is niet gek dat daardoor Etherfields mijn spel van het jaar is. Toch is het wel opvallend, want ik ben dit jaar ook aan Tainted Grail begonnen en ook Nemesis en Lords of Hellas heb ik nog steeds hoog staan, dus waarom dan deze “droomgame”?
Zonder al te veel in detail te treden, (spoiler: toekomstige recensie) kan ik zeggen dat ik uitkijk naar elk moment dat Etherfields op tafel komt. Ik heb zelfs een speciale puzzelmat gekocht om het opzetten en afbreken sneller te laten verlopen, zo tof vind ik het.

Etherfields heeft flink wat kritiek gekregen vanuit diverse recensenten. Ben ik dan vanuit mijn ego en bankrekening aan het redeneren of doet de ‘’game’’ echt iets voor mij wat het voor anderen niet doet? Is het wel een droom... En is het wel een spel eigenlijk? Toegegeven, soms is het doorspitten van regels en het dan alsnog fout doen eerder een nachtmerrie. Toch is het spelen van Etherfields voor mij meer dan een spel en meer een ervaring; een opeenstapeling van mooie herinneringen.

De (goed onderbouwde) kritiek is dat het spel complex, nodeloos langdradig, grindy en een wirwar van onsamenhangende concepten is met een onlogisch bord. Voor de beeldvorming: Ik speel Etherfields samen met mijn huisgenootje die naast een pot Jamaica, Hadara en Villainous geen zware spellen speelt en die kan prima mee met Etherfields en haar (alsmaar groeiende) regels en ‘’complexiteit’’. Ook zij heeft er schik in de wereld te ontdekken en samen op avontuur te gaan in dromenland. Ook ligt het misschien aan mij en het makkelijker bevatten van regels, maar ik vind Etherfields al een pak eenvoudiger dan Tainted Grail en al helemaal dan bijvoorbeeld een Mage Knight of een zware eurogame. Ik speel het liefst elke dag een droom of twee, dan ben ik even helemaal in een andere wereld samen op avontuur. Ik geef toe, Etherfields is niet voor iedereen, maar ook niet noodzakelijk alleen maar voor ‘’heavy gamers’’. Voor mij is het in ieder geval een welkome afleiding van de nachtmerrie die 2020 is en ik waan me graag in deze droomwereld.



Anna - De Crew (999 Games)
Ja, daar kom je dan. Met een kaartspel met opgeplakt thema na Patrick zijn behemoth Etherfields. Gelukkig kan De Crew dat prima aan, want oh wat is het toch een geweldig slagenspel. Dit was voor mij een directe klassieker zodra ik hem speelde. Want hoe kon nog niemand op het idee zijn gekomen om een slagenspel coöperatief te maken? Geen enkel spel heeft dit jaar voor mij zoveel verbintenis gebracht. Ik heb het gespeeld met mijn oudooms en oudtantes, bridge was tenslotte hun forte. Toen ik De Crew introduceerde aan mijn moeder en zus, was mijn moeder het concept slagenspellen aan het uit te leggen aan mijn zus. Met mijn collega’s is menig pauze doorgebracht in de ruimte bedenkend hoe we toch die roze 9 bij mij gaan krijgen. Tot diep in de nacht heb ik het op weekendje weg met vriendinnen gespeeld, ‘nog een potje dan?’ Wat maakte De Crew dan zo geweldig? Voor mij was dat het feit dat na een paar potjes je een kameraadschap voelt ontstaan. Je gaat elkaar steeds meer aanvoelen. Elke keer als je een nieuwe manier van de kaarten lezen bij iemand ziet klikken, gaat het team erop vooruit en geeft dat genoegdoening. In dit jaar waarbij dat stukje samen soms zo gemist werd, was De Crew een constante vriend waarop we met zijn allen konden rekenen.



Klaas - Isle of Cats (City of Games)
Ja hoor, ook ik kom op de proppen met dat poezenspel als de beste van het jaar: dat zal wel betekenen dat het écht een hele leuke is! Zoals Dick al heeft uitgelegd, biedt The Isle of Cats een hele fijne balans tussen overzichtelijke regels en gevarieerde, diepe strategie en tactiek die het toegankelijk maakt voor allerlei soorten spelers. Daarbij werkt het thema en de componenten met allerlei fleurige, schattige kattenbeesten erop, uiteraard ook niet tegen. Het spel kwam aan het prille begin van het jaar uit, dus heb ik de herspeelbaarheid goed kunnen testen en die is erg hoog. De stapel kaarten die erbij zit, is enorm, waardoor de combinaties die tijdens het draften door je vingers gaan altijd anders zijn. De zogenaamde leskaarten, die je doelen geven om aan het einde van het spel extra mee te scoren, zorgen ervoor dat je elke keer weer een nieuw pad naar de overwinning kan verkennen. Ga je voor een hele grote kattenfamilie of leveren een paar kleine toch meer met de juiste kaart erbij? Het kan ook dat ze tegels leggen langs de rand van de boot lucratiever maken, of dat je om de ratten heen gaat leggen in plaats van erop, of vol op de schattentegels die je kunt kopen gaat spelen… Het kan allemaal. Een uitdagende solo-modus maakt het pakket helemaal af.



Linnsane - Kwakzalvers van Kakelenburg (999 Games)
Hét spel van het jaar, een lastige keuze. Wordt het Pandemic Legacy: Seizoen 1 of toch Kwakzalvers? Ik heb er meerdere dagen en nachten over na moeten denken, maar uiteindelijk gaat de eer toch naar Kwakzalvers van Kakelenburg!
In een opwelling dit jaar gekocht voor een leuk bedrag om uit te proberen, maar na één potje was het al snel duidelijk: deze gaat absoluut de spellenkast niet meer verlaten. Ten eerste is het een spel met een leuk mechanisme, welke nog niet in onze spellenkast aanwezig was, namelijk bag-building. Ten tweede is de keuze reuze, welke versie speel je, welke ingrediënten-boeken gebruik je en wellicht het belangrijkste: voor welke strategie ga je dit keer? Het plezier van graaien in je eigen buidel, welke na iedere ronde steeds voller wordt, en daar een fiche uit te halen en aan de hand van dat fiche bepalen wat je volgende stap wordt, zorgt voor een groot speelplezier waardoor dit spel afgelopen jaar ook het vaakste op tafel is gekomen. Uitbreiding de Kruidenheksen is ook al aanwezig in onze kast en in 2021 wordt daar absoluut de uitbreiding de Alchemisten aan toegevoegd. De Kwakzalvers van Kakelenburg is een bordspel welke absoluut in geen enkele spellenkast mag ontbreken.



Vincenity - Pandemic Legacy Season 1 (Z-Man Games)
Eind maart 2020 startten we in Nederland met een intelligente Lockdown. De lockdown zorgde ervoor dat ik fulltime thuis mocht werken wat me een hoop extra vrije tijd gaf. Samen met twee vrienden en Linnsane startten wij Pandemic Legacy Season 1 om de situatie een extra duistere sfeer te geven.
Hoe dan ook, Pandemic Legacy season 1 steekt bij mij met kop en schouders uit boven de vele andere spellen die ik gespeeld heb dit jaar.
De reis die je met z'n vieren maakt over een tijdsbestek van minstens 12 potjes is een ervaring apart. Dit spel is niet simpelweg meerdere malen Pandemic spelen met extra's, nee het is een uniek verhaal over het voorkomen van het einde van de wereld dat voor iedere groep spelers net even anders zal verlopen.
Het spel voert de spanning op, omdat je daadwerkelijk ook het spel volledig kunt verliezen en dat wil natuurlijk niemand! De legacy elementen door het toevoegen en verwijderen van regels en situaties in het spel en op het bord creëert het moeten herdenken van je strategie per potje wat je speelt. En natuurlijk breekt niets je hart als het moeten verscheuren van een speelkaart.
Iedere zichzelf respecterende bordspel fanaat die een groep van vier vrienden maandelijks kan optrommelen doet er verstandig aan dit spel te spelen. Je zal het nooit vergeten.
Eind 2020 is de lockdown weer van kracht tot 19 januari. We zijn dan ook met season 2 begonnen.



Mike - Raiders of Scythia (Renegade Games Studios)
Ik ben zelf nog niet zo heel lang actief als fervent bordspeler. Hierdoor ligt mijn focus vooral nog op de bordspellen van voorgaande jaren en niet zozeer op de nieuwste releases. Toch zijn er meerdere bordspellen van dit jaar op tafel gekomen. Dus als ik daaruit mijn spel van het jaar kies, dan is dat Raiders of Scythia.
Misschien is dit een beetje valsspelen, omdat Raiders of Scythia een vernieuwde uitgave is van Raiders of the North Sea. Juist daardoor is Raiders of Scythia wel een compleet pakket, omdat het een deel van de content en ideeën van de uitbreidingen heeft verwerkt in het basisspel. Wat overblijft is een spel dat makkelijk valt uit te leggen en een hele fijne flow heeft, want de beurten wisselen elkaar snel af.
Het enige wat je iedere beurt doet is het plaatsen en weghalen van een werker of het aanvallen van een nederzetting. In essentie simpel, maar je moet wel nog een goede crew aantrekken en provisies verzamelen om te kunnen aanvallen. Het aantrekken van de juiste crewleden is vooral van groot belang, want de speciale krachten van de crewleden helpen je om net de juiste extra’s te krijgen bij je aanvallen en daarmee de overwinning. Daarbij ziet Raiders of Scythia er ook prachtig uit op tafel, uiteindelijk wil het oog ook wat. Door deze combinatie gaat Raiders of Scythia ook vaak genoeg op tafel komen in het nieuwe jaar.



Wat zijn jullie favoriete spellen van het jaar? Laat het weten in de reacties!