Help jouw bosvolk een nieuw dorp te bouwen
Everdell is een worker placement game met de nodige charme. Aan de start van het spel kies je één van de boswezens. Zo zijn er meeples in de vorm van egeltjes, bosmuizen, eekhoorntjes of schildpadden. Je begint met twee stuks, maar elke keer dat een seizoen eindigt, krijg je er weer wat extra mannetjes bij.
Het doel is om nabij de Evertree een nieuw dorpje te stichten en deze voor te bereiden op de winter. Gedurende drie seizoenen verzamel je grondstoffen, bouw je huisjes en nodig je nieuwe boswezens uit om zich te nestelen in je dorp. In totaal heb je 15 plekken die je kan vol leggen in je dorpje. Zorg dus dat je ze efficiënt inricht, want die plekken zijn zo gevuld! Degene met de meeste punten voordat we de winter ingaan, wint.
Simpele regels, maar oh zoveel keuzes
Als je naar het speelbord kijkt, zijn er enorm veel keuzes om te maken en dat geeft het gevoel dat Everdell erg ingewikkeld is. Maar dat valt erg mee. In feite zijn er maar drie acties waar je uit kan kiezen. Je kunt een werker plaatsen, een kaart spelen of je voorbereiden op een volgend seizoen.
De eerste optie is het plaatsen van een werker. De uitdaging is dat je jouw werker alleen al op het speelbord op 22 verschillende plekken kan plaatsen. Van plekken waar je grondstoffen kunt halen, tot kaarten die je direct kunt spelen. Dat lijken erg veel opties, maar eigenlijk zijn de keuzes vaak iets gemakkelijker. Zo heb je kaarten in je hand waarop allerlei schattige boswezens en gebouwen staan afgebeeld. Het is aan jou om te kiezen wat je gaat bouwen. Heb je dat gedaan, dan staat op elke kaart het aantal grondstoffen afgebeeld die je nodig hebt om deze te bouwen. Afhankelijk van wat je dus wilt bouwen, kun je bepalen welke locaties handig voor jou zijn om een werker neer te zetten.
En zo komen we op de tweede optie: het spelen van een kaart. Als je genoeg grondstoffen hebt, kun je ertoe besluiten om een kaart uit je hand in je dorp te plaatsen. Er liggen ook acht kaarten in het midden van het spelbord, de weide, die zijn voor iedereen beschikbaar en mag je ook direct bouwen als je hier genoeg grondstoffen voor hebt. Er zijn enorm veel verschillende kaarten, dus ook hier is het weer kiezen geblazen.
Vaak is het handig om eerst een gebouw te plaatsen, omdat je daarmee de bijpassende bewoner (bijvoorbeeld de leraar bij de school) geheel gratis mag plaatsen. Elke kaart geeft je ook weer een bonus, denk aan een extra bosbes als je een boswezen speelt of bonuspunten aan het einde van het spel. Er zijn ook kaarten die tijdens bepaalde seizoenen worden geactiveerd, waardoor je zowel tijdens het neerleggen als bij een nieuw seizoen er profijt van hebt.
Een geoliede bosbesmachine, of eentje vol met takken en grind?
Daar komen we bij de diepere laag en dat is dat je wilt dat jouw kaarten elkaar gaan versterken. Zo legde ik bijvoorbeeld als eerste kaart de klokkentoren neer, die bood mij de kans om gratis de historicus neer te leggen. De historicus heeft de bonus dat, elke keer dat ik een boswezen of gebouw neerleg, dat ik een kaart mag pakken. Dus de volgende keer dat ik iets bouw, krijg ik altijd een kaart erbij. Superhandig! Is dit de ultieme opening? Nee, zeker niet, want Everdell zit vol met dit soort 1-2 en zelfs 3tjes en het ligt er maar aan welke kaarten je trekt en tot je beschikking hebt. Iemand anders begon met een boerderij die een bosbes gratis geeft, vervolgens bouwde die een winkel die hem een extra bosbes gaf voor elke boerderij en hij kon erna gratis een winkelier plaatsen. Met een winkelier krijg je een extra bosbes elke keer als je een boswezen plaatst. Het deed ons in de verste verte denken aan Dominion, maar omdat je geen eigen deck hebt, moet je echt anticiperen op basis van wat je krijgt. Bij Dominion heb je natuurlijk je eigen deck.
Tot slot hebben we ook nog de derde optie: het voorbereiden op een nieuw seizoen. Heb je geen acties die je meer kunt doen, of vind je het tijd om je werkers terug te roepen, dan kondig je aan dat je je gaat klaarmaken op het volgende seizoen. Je mag je werkers dan terugnemen en de extra werker die boven op de boom staat bij je groep voegen. In de lente en herfst worden tevens alle gebouwen geactiveerd die gaan produceren. Ook daar mag je nu letterlijk de vruchten van plukken. Maar wanneer ga je het nieuwe seizoen in? Dat kan iedereen voor zichzelf bepalen. Soms is het slim dit te doen als je al je acties hebt uitgeput, maar soms kan het ook wijs zijn om dit al eerder te doen. De precieze timing is aan jou.
Charmant puzzelfestijn
Dat maakt van Everdell een charmante puzzel. Sowieso ziet Everdell er fantastisch mooi uit met die boom in het midden en die beekjes en andere taferelen. Ook de kaarten zijn één voor één super qua artwork. Waar ik ook heel blij word, is dat de vertaling naar het Nederlands zeer succesvol is. We hebben geen vertaalfouten kunnen ontdekken en de simpelheid qua uitleg van elke kaart is goed bewaard gebleven. Wees alleen wel voorzichtig als je de boom opzet, want van de stam kan het karton wat snel loskomen als je hem in elkaar zet.
Ik heb nog geen potje gewonnen en het evaluatiegesprek met mijn egelkolonie volgt nog om te kijken hoe we dit volgend seizoen toch echt beter kunnen gaan doen. Desondanks heb ik echt genoten van elke speelsessie. Everdell is zo’n spel waar verliezen eigenlijk niet erg is. Dit komt omdat je overspoeld wordt met kleine beloninkjes. Of je nu een werker plaatst waardoor je weer kaarten en grondstoffen bij elkaar sprokkelt, of dat je een kaart in je dorp plaatst die weer een kleine kettingreactie aan bonussen genereert, het geeft een fijn gevoel. Daarbij beviel het mij dat je slechts in beperkte mate elkaar in de weg kunt zitten. Het kan wel, want je kan kaarten wegnemen of werkers plaatsen op plekken die je verwacht dat andere spelers nodig hebben, of je kunt de Dwaas in iemand anders zijn dorp spelen die -2 punten oplevert. Maar de mogelijkheden zijn beperkt. Dus je kunt grotendeels je eigen plan trekken. Dit moet je dus wel liggen, wil je echt iemand in de weg zitten, dan is een ander spel misschien beter voor jou.
Waar voor je geld?
Everdell is een fantastisch charmeoffensief waar wij zeer gelukkig van worden. De vele opties die je hebt, zijn in het begin misschien wat overweldigend, maar nodigen tegelijkertijd uit om het spel vele malen te spelen en nieuwe dingen te proberen. De drie basisacties maken dat iedereen snel begrijpt wat er van je verwacht wordt. De prijs van € 56,90 lijkt flink, maar met alles wat er bij dit spel zit (inclusief boom), is dit het meer dan waard. Als je één spel dit jaar onder de kerstboom wilt vragen, dan mag dat zeker Everdell zijn. Wij gaan in ieder geval snel weer een volgende sessie plannen! Met veel plezier geven we Everdell dan ook een Gouden beginnersbudgy!