Uitgever: 999 Games
Aantal spelers: 2 tot 4
Speelduur: 45-60 minuten
Aanbevolen leeftijd: vanaf 12 jaar
Adviesprijs: €37,99

In Raja’s van de Ganges mag je in de rol van een Indiase heerser kruipen, waarbij roem en rijkdom de twee belangrijke elementen zijn. Je kunt met jouw werkers diverse locaties bezoeken, zoals het paleis, de rivier en de markt. De Nederlandse versie van dit spel liep helaas de nodige vertraging op, maar nu is-ie er dan eindelijk. Er hebben veel mensen naar dit spel uitgekeken, dus laten we snel kijken of Raja’s de verwachtingen waar maakt!

Snelle start
Wanneer je de doos opent, vind je minder onderdelen dan ik had verwacht voor een spel met zoveel opties. Dit zorgt ervoor dat het spel elke keer snel op tafel ligt!



Het spelmateriaal is stevig en mooi geïllustreerd. Mijn enige mopper is de insert: de vakjes voor de tegels zijn ideaal, maar die voor het overige spelmateriaal net iets te krap. Los past alles er heel mooi en gemakkelijk in, maar als je zoals ik je spelmateriaal in ziplock-zakjes doet, is het een beetje proppen en puzzelen. Maar dat is dan ook meteen mijn enige minpunt aan het hele spel, dus mag ik niet klagen ;-)

De spelregels zijn duidelijk geschreven, met voldoende afbeeldingen en voorbeelden om alles snel duidelijk te maken. Er staan zelfs nog twee varianten in die het spel niet drastisch veranderen, maar de herspeelbaarheid wel nóg verder vergroten. Bovendien biedt één van de varianten een manier om spelers van verschillend niveau gelijke kans te geven, door een meer ervaren speler een tableau met minder sterke bonussen te geven.

Behalve het spelbord en de spelregels bevat de doos dobbelstenen in vier kleuren, een aantal werkers en fiches voor elke speler en tegels die je via de achterzijde snel op kleur en type kan sorteren. Om te beginnen, leg je het bord en de dobbelstenen op tafel, plaats je het spelersmateriaal op de duidelijk aangegeven vakken en schud je elke stapel tegels door. Voor een expertspel is dit één van de snelste setups die ik ken, yay!



Origineel einde
Behalve de snelle setup gaat ook het spelen van Raja’s vlot. Bij dit worker placement spel is het doel namelijk niet om meer punten dan je tegenstander te verzamelen in een x-aantal rondes. In plaats daarvan ontstaat er een race. Dat is alvast origineel en daar houd ik van! Hoe je dan precies wint? Je hebt twee in tegengestelde richtingen lopende sporen waarop je iets kunt verzamelen: een spoor met roem en eentje met geld. De bedoeling is dat je zo snel mogelijk jouw roem- en geldschijfjes elkaar laat ontmoeten of zelfs passeren, dan eindigt het spel. Medespelers die in de huidige ronde nog aan de beurt moeten komen, krijgen nog één laatste zet om hetzelfde te bereiken en wie zijn schijfjes dan bij elkaar krijgt heeft het spel gewonnen. Indien meerdere spelers het doel bereikt hebben, dan gaat het erom wiens schijfjes elkaar het verst gepasseerd hebben. Hoewel het spel in de eerste ronde nog traag kan voelen, komt het snel op gang (het geeft ook wel een beetje een engine building gevoel daardoor) en wanneer je het spel kent, kun je prima met z’n vieren binnen een uur een potje spelen.

Veel opties
Om je doel te bereiken, plaats je één werker per keer op een vrij actieveld en voert deze actie uit. Een vrij actieveld is een veld waar nog geen andere werker staat. Dit veld kan blanco zijn, dan heb je niks anders nodig. Er kan ook een dobbelsteen of geldbedrag afgebeeld staan, wat betekent dat je dit moet inleveren om de actie uit te voeren. Dobbelstenen heb je voor bijna alle acties nodig, vaak met een bepaald aantal ogen of in specifieke kleuren, dus naast roem en geld zijn dobbelstenen een derde ding om te verzamelen.



Vanwege het belang van de dobbelstenen ben je misschien bang voor een hoge geluksfactor, maar dit is geen probleem. Je komt gemakkelijk aan nieuwe dobbelstenen en je kunt ook nog eens gebruik maken van karma-punten om een dobbelsteen om te draaien naar de tegenovergestelde zijde. Ook is elk cijfer wel ergens nuttig voor, het is dus niet zo dat je in het nadeel bent als je alleen maar lage cijfers gooit zoals bij sommige dobbelspellen wel het geval is.

Wie voor het eerst naar het spelbord kijkt, kan even schrikken: er is namelijk een overvloed aan mogelijkheden te zien! Gelukkig zijn de icoontjes overzichtelijk, waardoor het spel gemakkelijk te leren is. Maar de slimste optie kiezen, voelt aan het begin als een lastige opgave. De belangrijkste actie is toch wel het bouwen in de steengroeve, maar wat je besluit te bouwen zal zeker de rest van je acties gaan beïnvloeden en sturen.



Bouwen
Je komt vooral aan geld via marktkramen en vooral aan roem door het bouwen van gebouwen. Deze marktkramen en gebouwen vind je op losse tegels naast het spelbord. Gedurende het spel kun je een bouwactie uitvoeren om een tegel naar keuze op je eigen tableau te plaatsen. Wie handigt bouwt en wegen verbindt met inkomsten op het tableau verdient ook nog eens extra dobbelstenen, geld en/of roem. Een gebouw levert je op het moment van bouwen eenmalig roem op, standaard 2 maar het is mogelijk een type gebouw te upgraden naar 3 of zelfs 4 roem. Je komt dus vrij langzaam aan roem, maar dit spoor is ook korter dan het geldspoor en bovendien kun je roem nooit verliezen. Een marktkraam levert 1, 2 of 3 geld op, maar bij een bezoek aan de markt kun je voor bepaalde marktkramen opnieuw geld innen. Geld is dus best snel te verzamelen, maar je moet gedurende het spel ook regelmatig geld uitgeven om acties te mogen uitvoeren. Waar je ook voor kiest: bouwen is noodzakelijk om het spel te winnen. Wat, hoe en wanneer je precies bouwt, is aan jou, er zijn veel mogelijke strategieën.

Goed in balans
Je kunt je om te winnen concentreren op roem, op geld of een combinatie van beiden. Als jij in je eerste potje op één van beide focust en met flink verschil wint van iemand die focust op het ander kan het misschien lijken alsof er één veel sterkere strategie is. Dat zou jammer zijn, dus dat wilde ik testen. Ik heb er inmiddels een stuk of tien potjes op zitten en ik kan gelukkig vertellen dat de balans hartstikke goed zit! Ik heb spellen gewonnen zien worden op roem, op geld en op de combinatie, ik heb winnaars gezien met een vol tableau maar ook winnaars die slechts een paar tegels bouwen; ik heb ze ver zien varen op de rivier of amper een stap zien zetten; het is allemaal mogelijk! Zo won ik mijn eerste potje met één marktkraam van elke kleur en een heleboel extra rode marktkramen, om vervolgens de corresponderende markten te bezoeken en flink geld binnen te halen. Een volgend potje besloot ik geen enkele marktkraam te bouwen en te zien of ik dan ook kon winnen, dat lukte! Dit maakt het voor mij heel herspeelbaar, omdat ik steeds iets anders kan proberen.



Daarnaast hangt het er zoals bij elk worker placement spel ook vanaf wat mijn tegenstanders doen, want niet ieder bedacht plan kan even gemakkelijk uitgevoerd worden. Ik heb gespeeld met twee, drie én vier spelers en ik vind het spel met ieder spelersaantal erg goed. Dat vind ik bij veel spellen niet, dus daar ben ik kritisch op. Er zijn in elke ronde maar zes acties in het paleis beschikbaar, dus met elk spelersaantal kun je elkaar daar goed in de weg zitten. Ook de andere locaties kunnen op competitie rekenen, het aantal beschikbare velden wordt ook minder als je met minder spelers speelt. Gelukkig voelt het nooit alsof je echt vast zit, want zoals het spreekwoord zegt: er leiden meerdere wegen naar Rome, of in dit geval India! De steengroeve waar je een bouwactie uitvoert is de enige plek die je ieder spel een paar keer nodig hebt en deze heeft voldoende plaats voor alle spelers zodat iedereen kans blijft maken op de winst. Natuurlijk kan het wel gebeuren dat iemand een tegel voor je neus wegkoopt, maar zonder interactie zou een race ook saai worden ;-)

Conclusie
Ik vind Raja’s van de Ganges een topper. Wie niet schrikt van veel opties, moet dit spel zeker eens proberen. Het spel is goed in balans en de layout is druk, maar duidelijk, en je hebt het spel vlot onder de knie. Het einde is variabel en kan op meerdere manieren bereikt worden, wat ik een groot pluspunt vind. Veel spellen met deze hoeveelheid opties duren al snel anderhalf uur of langer, terwijl (op je eerste spel na) een potje Raja’s maar ongeveer een kwartier per speler duurt inclusief setup! Hier ben ik heel blij mee, ik ben gek op spellen die snel spelen maar toch veel diepgang hebben en veel mogelijkheden bieden. Mijn medespelers en ik hebben allerlei verschillende strategieën geprobeerd en ontdekt dat er veel manieren zijn om het spel te winnen, waardoor ik vind dat het spel heel goed in balans is. Het spel bevat ook genoeg interactie ongeacht het spelersaantal, maar voelt niet pesterig, je zult niet snel het gevoel hebben dat je niks nuttigs kunt doen omdat er in je beurt altijd meerdere goede opties zijn. Wat mij betreft was Raja’s van de Ganges het wachten dus dubbel en dwars waard, het heeft mijn verwachtingen zelfs overtroffen. Een dikke aanrader!