Genre: Semi-coöperatief
Leeftijd: Vanaf 8 jaar
Aantal spelers: 4 tot 6
Speelduur: 30 minuten
Prijs: €16
Een snitch is een verrader, een achterbaks figuur die zijn of haar maten erbij naait. In dit deductiespel dat zich afspeelt in een gevangenis probeert zo’n wezelig type jouw ontsnappingsplan te verzieken - of je blijkt zelf de snitch te zijn en doet er dan alles aan een wit voetje te halen bij de bewakers.
Ontsnappen uit de bak, met niet meer dan een handvol kaarten: dat kan natuurlijk alleen in een spel. Aanvullende voorwaarde in het geval van The Snitch: je moet thematisch gezien aardig wat voor lief nemen. Het voornaamste mechanisme om als speler uit te breken is het gezamenlijk laten slagen van plannetjes. Dat is niet meer dan het maken van stapeltjes gedekte kaarten met daarop contacten binnen de gevangenis. Andere medegevangenen (jouw medespelers) kunnen ook contacten jouw kant op sturen om je te helpen je plannen te laten slagen. Belangrijk is echter dat er nooit twee keer hetzelfde onder een gesmeed plan mag liggen. Eh, oké, maar wat houdt dat plannetje dan precies in, als dit het criterium van succes is? Dat wordt nooit duidelijk.
Wegwezen hier
Maar als je eenmaal over dat kleinigheidje heen gestapt bent, wacht je een vlot en soepel spel met genoeg situaties voor veel pret. Daarnaast duurt het niet langer dan nodig. Als het begint, heeft iedereen hetzelfde doel: die plannetjes laten slagen zodat je mag beginnen aan het laatste, grote plan: ontsnappen uit die zweterige klotebajes. Iedereen heeft een kaart (het plan dus) voor zich liggen met daarop een cijfer, dat het aantal kaarten aangeeft dat nodig is om jouw plan te laten slagen. Overleggen wordt aangemoedigd, dus iedereen vertelt keurig welke van de tien soorten kaarten hij of zij onder het plan schuift als die speler aan de beurt is. Is het aantal gevraagde kaarten voor een plan bereikt, dan moet er één blind van de verhoorstapel getrokken kaart bij en wordt er gecontroleerd of de kaarten onder het plan inderdaad allemaal verschillend zijn. Is dat het geval? Joepie, plan gelukt! Gaat dat vijf keer zo, dan is het tijd voor de uitbraakpoging.
Sabotage!
Maar dat is allemaal gemakkelijker gezegd dan gedaan. Op een zeker moment zijn de kaarten met gevangeniscontacten in je hans namelijk op en zul je nieuwe moeten gaan trekken en in de verhoorstapel zit een kaart waarop staat dat jij de snitch bent. Dat betekent dat de bewakers je hebben overgehaald om hen te helpen. Krijg je die kaart in handen, dan moet je subtiel de boel gaan saboteren. Bijvoorbeeld door al liegend en bedriegend andere kaarten op de plannetjesstapels van anderen te leggen dan je zegt. Zo mislukken ze en moeten je tegenspelers extra kaarten trekken. En als de trekstapel leeg is, heb je gewonnen.
Knallen maar
Intussen proberen de andere spelers dus vijf keer een plan uit te broeden. Lukt dat, dan breekt het moment van de waarheid aan, ook voor de snitch. Want dan bemachtigen de gevangenen een pistool, waarmee één iemand neergeschoten mag worden. Heeft de snitch goed gespeeld en valt bij het democratisch stemmen de keus op hem of haar om het pistool te hanteren, dan wint die meteen. Is de verrader minder tactvol te werk gegaan, dan is de kans groot dat die zelf neergeknald wordt, wat zijn saboteerkansen ernstig beknot. Lukt het vervolgens in de laatste ronde om een stapeltje van zes verschillende kaarten bij elkaar te leggen, dan is de ontsnapping gelukt.
Schiet dan
Een paar kleine details die het spel soms moeilijker of gemakkelijker maken, sla ik even over. Want waar het in The Snitch om draait, zijn de mogelijkheden tot grappige en interessante interacties die het veroorzaakt. Ik heb het spel gespeeld met zes spelers en het eerste potje leek het grijpen van het pistool al een onmogelijk opgave. Dat lag geheel aan onszelf, want goed onthouden welke contacten er al op de verschillende plannenstapeltjes liggen, is een keiharde voorwaarde om verder te komen. Zo vergeetachtig als wij te werk gingen, hadden we, zoals een van mijn medespelers terecht opmerkte, niet eens een snitch nodig om genadeloos tegen de lamp te lopen. De paranoia over wie de snitch zou kunnen zijn, zat er in die pot al in, maar dat bereikte echt zijn kookpunt in het volgende. We hadden geleerd van onze fouten, tactisch beter gespeeld en hoera: we kregen het pistool in handen. Er waren drie mogelijke kandidaten voor de twijfelachtige titel van snitch, dus dat was lastig kiezen wie er een kogel in zijn donder moest krijgen. Uiteindelijk kreeg de groep, nota bene degene met het pistool zover, om zichzelf in zijn voet te schieten om een zo veilig mogelijke uitkomst te garanderen. Dat was dikke pret!
Doortrapt
Als dat geen doortrapte snitch-actie was, wist ik het niet meer. Maar wat bleek, na een succesvolle ontsnapping? Niemand was de snitch, want dat kan ook nog: er worden altijd een paar kaarten uit de geschudde stapel gehaald voordat het spel begint, waarmee er een klein kansje is dat al het wantrouwen helemaal voor niks was. Een heel lollige greep, die in ons potje heel amusant werkte.
Tot slot
Het is zinvol om te vermelden dat ik geen grote fan ben van spellen met verborgen verraders: ik vind de opzet vaak nogal vergezocht en vind de verdachtmakingen die erbij komen kijken neerkomen op gelul op niks af. Maar in The Snitch heeft dit aspect een passende en afgemeten plek binnen het spel en is er geen reden voor oeverloos gezever dat misinformatie alleen maar in de hand speelt. De opdracht voor de gevangenen en de matennaaier zijn ongeveer even lastig - en dan heb je dus nog die twist waarbij het kan dat toch iedereen zuiver op de graat is. Dit is mijn soort blufspel: snel, niet te moeilijk, niet te gemakkelijk en de oorzaak van paranoïde manie van het grappige, luchtige soort. Zeker iets om vaker tevoorschijn te halen als de stemming daar is. Jammer dat de Nederlandse regels zo slecht zijn vertaald vanuit het Engels, maar dat blijft in dit geval een klein smetje.