Uitgever: 999 Games
Spelers: 1 tot 5
Speelduur: ± 90 minuten
Leeftijd: vanaf 12 jaar

Bij de aanblik van zandlopers in een spel rennen veel mensen meteen de andere kant op, want real time is iets dat je maar net moet liggen. Gelukkig is de manier waarop Pendulum daar een slinger aan geeft interessant genoeg om er toch voor te gaan zitten.

Een bordspel zonder beurten; dat zie je niet elke dag. Dit zal een belangrijke reden zijn geweest waardoor debuterend spelontwerper Travis Jones zijn bijzondere worker placement spel aan de man wist te brengen bij een grote jongen. Stonemaier Games is een van de populairste uitgevers van het moment dankzij spellen als Scythe en Wingspan: aandacht was dus verzekerd. Ook in Nederland waar 999 Games nu Pendulum uitbrengt.


De tijd tikt
Maar hoe werkt Pendulum dan? Kort gezegd komt het erop neer dat drie zandlopers met verschillende doorlooptijden zijn. Deze bepalen wanneer je je werkers op plekken neer mag zetten en wanneer ze hun actie daar uitvoeren. Het bord is verdeeld in drie gebieden, waar steeds een andere zandloper het ritme bepaalt. Ieder gebied onderling is weer verdeeld in twee helften, waartussen de zandloper heen en weer beweegt als hij is doorgelopen. Staat de zandloper niet op een bepaalde helft, dan mag je daar werkers neerzetten of weghalen. Staat hij er wel, dan mag je werkers die er al staan hun actie uit laten voeren. Het is aan de spelers wanneer zij doorgelopen zandlopers omkeren en verplaatsen. Klinkt best lastig als je het zo opschrijft, maar in de praktijk valt het reuze mee.


Gillend gek
Het principe waar Pendulum op drijft, is vooral even wennen: je moet de eerste keer wanneer je het speelt even in de flow komen en daarna openbaart het spel zichzelf snel. Aanvankelijk wordt ook aangeraden om de zandlopers niet te gebruiken zoals ze bedoeld zijn, maar puur als markeerders waar wat precies mag en kan op het bord. Daarvoor zit een speciaal overzicht in de doos, die aangeeft op welk moment elke zandloper verplaatst moet worden, zodat de tijdsdruk eraf is. Wij raden het inderdaad van harte aan om op deze manier te beginnen met Pendulum, anders word je gillend gek.


Aftasten
De makers van het spel hebben goed aangevoeld waar de crux zit bij het leren ervan, want het grootste deel van het regelboek wordt besteed aan een duidelijke uitleg van het bewegen van de zandlopers, hoe je daar het beste mee om kunt gaan, ezelsbruggetjes die het beginnende spelers makkelijk maken en het aanstippen van veel voorkomende lastigheidjes. Want als dat gedeelte eenmaal achter de rug is, is de rest van het spel redelijk overzichtelijk. Aan het begin van het eerste potje dat ik speelde, zaten we elkaar een beetje twijfelend aan te kijken wat nou de beste manier was om onze doelen te bereiken en was het erg aftasten wat je wel en absoluut niet moet doen, maar dat is met zo’n innovatief spel onvermijdelijk en gelukkig niet problematisch.


Overzichtelijke doelen
Maar wat is nou eigenlijk de bedoeling? Als spelers neem je de rol aan van pretendenten voor de troon in een fantasie koninkrijk, waarbij je moet werken aan je militaire, culturele en financiële ontwikkeling om als de nieuwe heerser uit de bus te komen. Dat komt in de praktijk neer op het voortbewegen op drie sporen en het halen van een gemeenschappelijk doel. Daarvoor verover je provincies waardoor bepaalde acties een beter resultaat geven, strijd je voor stemmen die je aan het eind van de rondes voorrang geven bij het kiezen van bonussen, spaar je middelen om kaarten te kunnen spelen waarmee je dingen kunt doen onafhankelijk van waar je werkers staan en ruil je geld simpelweg in voor stapjes op de sporen. Dat doe je verdeeld over vier rondes, zodat je tussen de bedrijven door een beetje kunt uitpuffen van de real time acties.


Krachten en handicaps
Het is verstandig dat het spel dat schuilgaat achter de zandlopers en de hectiek weinig toeters en bellen heeft, anders zou het allemaal erg overweldigend worden. Er is wel een variant voor gevorderden meegeleverd waarbij elk personage waarmee gespeeld wordt, specifieke krachten en handicaps heeft, maar daarmee veranderen de mechanismen en de doelen niet. Dat heeft ook een keerzijde, want wat je aan het doen bent, is uiteindelijk behoorlijk droog. Het thema is een beetje flets en hoewel het spel er keurig verzorgd uitziet, gaat van het bord zoals dat op tafel ligt met alles erbij weinig kraak en smaak uit. De potjes die ik voor het testen heb gespeeld waren verre van saai, maar ik ben wel benieuwd of Pendulum na herhaaldelijk spelen leuk blijft. Met name als de nieuwigheid van het zandlopersysteem er eenmaal vanaf is.


Een ander puntje is spelen met nieuwe spelers. Het advies is om ook dan de zandlopers alleen als markeerders te gebruiken en dat maakt het spel niet minder leuk, maar het is een feit dat spelers die al bekend zijn met Pendulum een groot voordeel hebben, groter dan gemiddeld bij spellen van dit gewicht. Leren en daarna vaker spelen met een vaste groep mensen geniet dan ook de voorkeur. Dat geeft alles bij elkaar nogal wat voorwaardes en variabelen om optimaal te genieten van Pendulum. Die zullen voor de een geen bezwaar vormen, maar een spel voor iedereen is het daardoor zeker niet.


Kopen of niet?
Het idee achter Pendulum is bovengemiddeld origineel en dat is waar spelers die erdoor gegrepen worden van zullen gaan houden. Het concept wordt helder uitgelegd, zodat je ondanks een onvermijdelijke wenperiode toch vlot het spel achter de zandlopers zal ontdekken. Dat is wel een beetje droog en heeft weinig flair. Het unieke karakter van Pendulum maakt even snel instappen lastig en geen allemansfavoriet. Da’s iets om in je achterhoofd te houden als je meer dan vijftig euro ervoor neerlegt, maar als je weet waar je aan begint, kan er ook een liefde ontstaan die nog lang doortikt. Een waardering met een zilveren expert-budgy is daarom het beste op zijn plaats.


Tekst: Klaas Kaptijn